VIÊM BÀNG QUANG

Tổng quan

Viêm bàng quang là thuật ngữ y tế chỉ tình trạng viêm ở bàng quang. Hầu hết tình trạng viêm là do nhiễm vi khuẩn, và nó được gọi là nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI). Nhiễm trùng bàng quang có thể gây đau đớn và khó chịu, và nó có thể trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu nhiễm trùng lan đến thận.

Viêm bàng quang có thể xảy ra do tác dụng phụ của một số loại thuốc, xạ trị hoặc các chất kích thích, chẳng hạn như thuốc xịt vệ sinh phụ nữ, thạch tránh thai hoặc sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài. Viêm bàng quang cũng có thể xảy ra như một biến chứng của một bệnh khác.

Phương pháp điều trị thông thường đối với bệnh viêm bàng quang do vi khuẩn là dùng thuốc kháng sinh. Điều trị các loại viêm bàng quang khác phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra.

Triệu chứng

Các dấu hiệu và triệu chứng viêm bàng quang thường bao gồm:

• Một cảm giác muốn đi tiểu và dai dẳng

• Cảm giác nóng rát khi đi tiểu

• Đi tiểu thường xuyên, mỗi lần đi tiểu một lượng nhỏ

• Có máu trong nước tiểu (tiểu máu)

• Đi tiểu đục hoặc có mùi tanh nồng

• Khó chịu ở vùng chậu

• Cảm giác tức vùng bụng dưới

• Sốt nhẹ

Ở trẻ nhỏ, đái dầm ban ngày mới xảy ra cũng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI). Ướt giường vào ban đêm không liên quan đến nhiễm trùng tiểu.

Viêm bàng quang gây nhiều triệu chứng khó chịu

Nguyên nhân

Hệ thống tiết niệu của bạn bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Tất cả đều đóng vai trò lọc chất thải ra khỏi cơ thể bạn. Thận - cơ quan hình hạt đậu nằm phía sau vùng bụng trên - lọc chất thải từ máu và điều chỉnh nồng độ của các chất. Các ống được gọi là niệu quản dẫn nước tiểu từ thận của bạn đến bàng quang, được lưu trữ cho đến khi thoát ra khỏi cơ thể bạn qua niệu đạo.

Viêm bàng quang do vi khuẩn

Nhiễm trùng tiểu thường xảy ra khi vi khuẩn bên ngoài cơ thể xâm nhập vào đường tiết niệu qua niệu đạo và bắt đầu sinh sôi. Hầu hết các trường hợp viêm bàng quang là do vi khuẩn Escherichia coli (E. coli) gây ra.

Nhiễm trùng bàng quang do vi khuẩn có thể xảy ra ở phụ nữ do quan hệ tình dục. Nhưng ngay cả những cô gái và phụ nữ ít hoạt động tình dục cũng dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu dưới vì vùng kín của phụ nữ ẩn chứa vi khuẩn có thể gây viêm bàng quang.

Viêm bàng quang không do nhiễm trùng

Mặc dù nhiễm trùng do vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm bàng quang, nhưng một số yếu tố khác cũng có thể khiến bàng quang bị viêm. Một số ví dụ bao gồm:

• Viêm bàng quang kẽ. Nguyên nhân của chứng viêm bàng quang mãn tính này, còn được gọi là hội chứng viêm bọng đái kẽ, là không rõ ràng. Hầu hết các trường hợp được chẩn đoán ở phụ nữ. Tình trạng này có thể khó chẩn đoán cũng như điều trị.

• Viêm bàng quang do thuốc. Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc hóa trị cyclophosphamide và ifosfamide, có thể gây viêm bàng quang khi các chất chuyển hóa của thuốc đào thải ra khỏi cơ thể bạn.

• Viêm bàng quang do bức xạ. Xạ trị vùng xương chậu có thể gây ra những thay đổi viêm trong mô bàng quang.

• Viêm bàng quang do dị vật. Việc sử dụng ống thông trong thời gian dài có thể khiến bạn bị nhiễm trùng do vi khuẩn và tổn thương mô, cả hai đều có thể gây viêm.

• Viêm bàng quang do hóa chất. Một số người có thể quá mẫn cảm với các hóa chất có trong một số sản phẩm nhất định, chẳng hạn như sữa tắm, thuốc xịt vệ sinh phụ nữ hoặc thạch tránh thai và có thể gây phản ứng dị ứng trong bàng quang, gây viêm.

• Viêm bàng quang liên quan tới các điều kiện khác. Viêm bàng quang đôi khi có thể xảy ra như một biến chứng của các rối loạn khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, sỏi thận, tuyến tiền liệt phì đại hoặc chấn thương tủy sống.

Vi khuẩn là nguyên nhân chính gây viêm bàng quang

Biến chứng

Khi được điều trị kịp thời và đúng cách, nhiễm trùng bàng quang hiếm khi dẫn đến biến chứng. Nhưng không được điều trị, chúng có thể gây các biến chứng nghiêm trọng hơn. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Nhiễm trùng thận. Nhiễm trùng bàng quang không được điều trị có thể dẫn đến nhiễm trùng thận, còn được gọi là viêm bể thận. Nhiễm trùng thận có thể làm tổn thương thận vĩnh viễn.

Trẻ nhỏ và người lớn tuổi có nguy cơ bị tổn thương thận cao nhất do nhiễm trùng bàng quang vì các triệu chứng của chúng thường bị bỏ qua hoặc nhầm với các bệnh lý khác.

• Có máu trong nước tiểu. Với bệnh viêm bàng quang, bạn có thể gặp các tế bào máu trong nước tiểu mà chỉ nhìn thấy bằng kính hiển vi (tiểu máu vi thể) và tình trạng này thường khỏi khi điều trị. Nếu các tế bào máu vẫn còn sau khi điều trị, bác sĩ có thể cần xét nghiệm để xác định nguyên nhân.

Bạn có thể nhìn thấy máu trong nước tiểu (tiểu máu đại thể) hiếm khi bị viêm bàng quang điển hình do vi khuẩn, nhưng dấu hiệu này phổ biến hơn với viêm bàng quang do hóa trị hoặc xạ trị.

Chẩn đoán

Nếu bạn có các triệu chứng của viêm bàng quang, hãy liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt. Ngoài việc thảo luận về các dấu hiệu và triệu chứng cũng như tiền sử bệnh của bạn, bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm nhất định, chẳng hạn như:

• Phân tích nước tiểu. Đối với nghi ngờ nhiễm trùng bàng quang, bác sĩ có thể yêu cầu lấy mẫu nước tiểu để xác định xem có vi khuẩn, máu hoặc mủ trong nước tiểu của bạn hay không. Khi đó, họ có thể yêu cầu cấy vi khuẩn trong nước tiểu.

• Soi bàng quang. Bác sĩ sẽ đưa một ống soi bàng quang - một ống mỏng có gắn đèn và camera - qua niệu đạo vào bàng quang để quan sát đường tiết niệu của bạn, tìm các dấu hiệu của bệnh.

Sử dụng ống soi bàng quang, bác sĩ cũng có thể lấy một mẫu mô nhỏ (sinh thiết) để phân tích trong phòng thí nghiệm. Nhưng xét nghiệm này rất có thể sẽ không cần thiết nếu đây là lần đầu tiên bạn có các dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh viêm bàng quang.

• Xét nghiệm hình ảnh. Xét nghiệm hình ảnh thường không cần thiết, nhưng trong một số trường hợp - đặc biệt là khi không tìm thấy bằng chứng nhiễm trùng - hình ảnh có thể hữu ích. Ví dụ, chụp X-quang hoặc siêu âm có thể giúp bác sĩ tìm các nguyên nhân tiềm ẩn khác gây viêm bàng quang, chẳng hạn như khối u hoặc bất thường về cấu trúc.

Nội soi bàng quang

Điều trị

Viêm bàng quang do nhiễm vi khuẩn thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Điều trị viêm bàng quang không do nhiễm trùng tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra.

Điều trị viêm bàng quang do vi khuẩn

Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị đầu tiên đối với bệnh viêm bàng quang do vi khuẩn. Loại thuốc nào được sử dụng hay trong bao lâu tùy thuộc vào sức khỏe của bạn cũng như loại vi khuẩn được tìm thấy trong nước tiểu của bạn.

• Lần đầu bị nhiễm trùng. Các triệu chứng thường cải thiện đáng kể trong vòng một hoặc vài ngày sau khi điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, có thể bạn sẽ cần dùng thuốc kháng sinh từ ba ngày đến một tuần, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.

Bất kể thời gian điều trị là bao nhiêu, hãy dùng hết liệu trình kháng sinh do bác sĩ kê đơn để đảm bảo rằng tình trạng nhiễm trùng khỏi hoàn toàn.

• Nhiễm trùng tái phát. Nếu bạn bị nhiễm trùng tiểu tái phát, bác sĩ có thể đề nghị điều trị kháng sinh lâu hơn hoặc kiểm tra các bất thường về dường tiết niệu có thể gây ra nhiễm trùng hay không. Đối với một số phụ nữ, dùng một liều kháng sinh sau khi quan hệ tình dục có thể hữu ích.

• Nhiễm trùng bệnh viện. Nhiễm trùng bàng quang mắc phải bệnh viện có thể là một thách thức trong điều trị vì vi khuẩn được tìm thấy trong bệnh viện thường kháng với các loại kháng sinh phổ biến. Vì lý do đó, có thể cần các loại kháng sinh khác nhau và các phương pháp điều trị khác nhau.

Phụ nữ sau mãn kinh có thể đặc biệt dễ bị viêm bàng quang. Bác sĩ có thể đề nghị dùng kem bôi estrogen âm đạo - nếu bạn có thể sử dụng thuốc này mà không làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác.

Điều trị viêm bàng quang kẽ

Với bệnh viêm bàng quang kẽ, nguyên nhân gây viêm là không rõ ràng, vì vậy không có phương pháp điều trị nào phù hợp nhất cho mọi trường hợp. Các liệu pháp được sử dụng để giảm bớt các dấu hiệu và triệu chứng của viêm bàng quang kẽ bao gồm:

• Sử dụng thuốc uống hoặc tại chỗ ở bàng quang của bạn

• Các thủ thuật điều chỉnh bàng quang của bạn để cải thiện các triệu chứng, chẳng hạn như kéo căng bàng quang bằng nước hoặc khí (căng bàng quang) hay phẫu thuật

• Kích thích dây thần kinh, sử dụng xung điện nhẹ để giảm đau vùng chậu và, trong một số trường hợp giảm tần suất đi tiểu

Điều trị các dạng viêm bàng quang không nhiễm trùng

Nếu bạn quá mẫn cảm với một số hóa chất trong các sản phẩm như sữa tắm dạng bọt hoặc thuốc tránh thai, hạn chế sử dụng các sản phẩm này có thể giúp giảm bớt các triệu chứng và ngăn ngừa các đợt viêm bàng quang tiếp theo.

Điều trị viêm bàng quang do biến chứng của hóa trị hoặc xạ trị tập trung vào việc kiểm soát cơn đau, thường là bằng thuốc và hydrat hóa để tống chất kích thích bàng quang ra ngoài.