VIÊM THANH QUẢN

Tổng quan

Viêm thanh quản là tình trạng viêm của thanh quản do hoạt động quá mức, bị kích ứng hoặc nhiễm trùng.

Bên trong thanh quản là các dây thanh – gồm hai nếp gấp của màng nhầy bao phủ cơ và sụn. Thông thường, dây thanh của bạn đóng mở nhịp nhàng, tạo thành âm thanh thông qua chuyển động và rung động của chúng.

Nhưng khi bị viêm thanh quản, dây thanh của bạn bị viêm hoặc bị kích thích. Điều này làm cho dây thanh quản sưng lên, làm biến dạng âm thanh do không khí truyền qua chúng tạo ra. Kết quả là giọng nói của bạn nghe có vẻ khàn. Trong một số trường hợp viêm thanh quản, giọng nói của bạn có thể không nghe được.

Viêm thanh quản có thể diễn ra trong thời gian ngắn (cấp tính) hoặc kéo dài (mãn tính). Hầu hết các trường hợp viêm thanh quản là do nhiễm vi rút tạm thời và không nghiêm trọng. Khàn tiếng kéo dài đôi khi có thể báo hiệu một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng hơn.

Triệu chứng

Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng viêm thanh quản kéo dài ít hơn một vài tuần và do vi rút gây ra. Rất hiếm khi các triệu chứng viêm thanh quản là do nguyên nhân nào đó nghiêm trọng hơn và kéo dài. Các dấu hiệu và triệu chứng viêm thanh quản có thể bao gồm:

• Khàn tiếng

• Giọng nói yếu hoặc mất giọng

• Cảm giác nhột nhột và thô cứng trong cổ họng của bạn

• Viêm họng

• Cổ họng khô

• Ho khan

Viêm thanh quản gây triệu chứng khó chịu

Khi nào cần gặp bác sĩ

Bạn có thể kiểm soát hầu hết các trường hợp viêm thanh quản cấp tính bằng các bước tự chăm sóc, chẳng hạn như nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Sử dụng giọng nói quá mức trong đợt viêm thanh quản cấp tính có thể làm tổn thương dây thanh quản của bạn.

Hẹn gặp bác sĩ nếu các triệu chứng viêm thanh quản của bạn kéo dài hơn hai tuần.

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn:

• Khó thở

• Ho ra máu

• Sốt mãi không khỏi

• Đau tăng dần qua nhiều tuần

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu con bạn:

• Tạo ra âm thanh thở ồn ào, the thé khi hít vào (stridor)

• Chảy nước dãi nhiều hơn bình thường

• Khó nuốt

• Khó thở

• Bị sốt

Những dấu hiệu và triệu chứng này có thể cho thấy bệnh viêm thanh khí phế quản - viêm thanh quản và đường thở ngay bên dưới nó. Mặc dù bệnh này thường có thể được điều trị tại nhà, nhưng các triệu chứng nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế. Những triệu chứng này cũng có thể là dấu hiệu của viêm thanh thiệt, một tình trạng viêm nắp thanh quản để che khí quản, có thể đe dọa tính mạng của trẻ em và người lớn.

Nguyên nhân

Viêm thanh quản cấp tính

Hầu hết các trường hợp viêm thanh quản là tạm thời và cải thiện sau khi nguyên nhân gây ra bệnh được cải thiện. Nguyên nhân của viêm thanh quản cấp tính bao gồm:

• Nhiễm vi rút tương tự như nhiễm vi rút gây cảm lạnh

• Căng thẳng giọng nói do la hét hoặc lạm dụng giọng nói của bạn

• Nhiễm trùng do vi khuẩn, mặc dù nó ít phổ biến hơn

Viêm thanh quản mãn tính

Viêm thanh quản kéo dài hơn ba tuần được gọi là viêm thanh quản mãn tính. Loại viêm thanh quản này thường là do tiếp xúc với các chất kích thích theo thời gian. Viêm thanh quản mãn tính có thể gây căng dây thanh âm và chấn thương hoặc phát triển polyp, nốt sần trên dây thanh. Viêm thanh quản mãn tính có thể do:

• Hít phải các chất kích thích, chẳng hạn như chất hóa học, chất gây dị ứng hoặc khói

• Trào ngược axit, còn được gọi là bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

• Viêm xoang mạn tính

• Uống rượu quá mức

• Thường xuyên lạm dụng giọng nói của bạn (chẳng hạn như ca sĩ hoặc hoạt náo viên)

• Hút thuốc

Nguyên nhân ít phổ biến hơn của viêm thanh quản mãn tính bao gồm:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm

• Nhiễm một số loại ký sinh trùng

Các nguyên nhân khác gây khàn tiếng mãn tính bao gồm:

• Ung thư

• Liệt dây thanh, có thể do chấn thương dây thần kinh do phẫu thuật, chấn thương ở ngực hoặc cổ, ung thư, rối loạn thần kinh hoặc các tình trạng sức khỏe khác

• Căng dây thanh âm

Vi rút là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm thanh quản

Yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ của viêm thanh quản bao gồm:

• Bị nhiễm trùng đường hô hấp, chẳng hạn như cảm lạnh, viêm phế quản hoặc viêm xoang

• Tiếp xúc với các chất gây kích thích, chẳng hạn như khói thuốc lá, axit dạ dày, hóa chất tại nơi làm việc, uống quá nhiều rượu.

• Lạm dụng giọng nói của bạn, chẳng hạn như nói quá nhiều, nói quá to, la hét hoặc hát

Biến chứng

Trong một số trường hợp viêm thanh quản do nhiễm trùng, nhiễm trùng có thể lây lan sang các bộ phận khác của đường hô hấp.

Chẩn đoán

Dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh viêm thanh quản là khàn tiếng. Những thay đổi trong giọng nói của bạn có thể thay đổi theo mức độ nhiễm trùng hoặc kích ứng, từ khàn giọng nhẹ đến mất giọng gần như hoàn toàn. Nếu bạn bị khàn giọng mãn tính, bác sĩ có thể xem xét tiền sử bệnh và các triệu chứng của bạn. Họ có thể muốn nghe giọng nói của bạn và kiểm tra dây thanh âm của bạn.

Những phương pháp dưới đây đôi khi được sử dụng để giúp chẩn đoán viêm thanh quản:

• Nội soi thanh quản. Trong nội soi thanh quản, bác sĩ có thể kiểm tra dây thanh quản của bạn bằng cách sử dụng đèn và một chiếc gương nhỏ để soi vào phía sau cổ họng của bạn. Hoặc bác sĩ có thể sử dụng phương pháp nội soi thanh quản bằng sợi quang. Điều này liên quan đến việc đưa một ống mỏng (ống nội soi) với một máy ảnh nhỏ có ánh sáng qua mũi hoặc miệng của bạn và vào phía sau cổ họng của bạn. Sau đó, bác sĩ có thể theo dõi chuyển động của dây thanh âm khi bạn nói.

• Sinh thiết. Nếu bác sĩ của bạn nhìn thấy một khu vực nghi ngờ, họ có thể làm sinh thiết - lấy mẫu mô để kiểm tra dưới kính hiển vi.

Nghỉ ngơi, điều trị tại nhà có thể giảm triệu chứng viêm thanh quản

Điều trị

Viêm thanh quản cấp tính thường tự khỏi trong vòng một tuần hoặc lâu hơn. Các biện pháp tự chăm sóc, chẳng hạn như nghỉ ngơi, uống nước và làm ẩm không khí của bạn, cũng có thể giúp cải thiện các triệu chứng.

Các phương pháp điều trị viêm thanh quản mãn tính nhằm điều trị các nguyên nhân gây ra, chẳng hạn như chứng ợ nóng, hút thuốc hoặc uống quá nhiều rượu.

Thuốc được sử dụng trong một số trường hợp bao gồm:

• Thuốc kháng sinh. Trong hầu hết các trường hợp viêm thanh quản, thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng gì vì nguyên nhân thường là do virus. Nhưng nếu bạn bị nhiễm trùng do vi khuẩn, bác sĩ có thể đề nghị dùng kháng sinh.

• Thuốc corticoid. Đôi khi, corticosteroid có thể giúp giảm tình trạng viêm dây thanh âm. Tuy nhiên, phương pháp điều trị này chỉ được sử dụng khi có nhu cầu cấp thiết cần điều trị viêm thanh quản - chẳng hạn như trường hợp khi trẻ nhỏ bị viêm thanh quản liên quan đến ung thư thanh quản.

Bạn cũng có thể được điều trị bằng liệu pháp giọng nói (voice therapy) để học cách giảm bớt các hành vi ảnh hưởng tới giọng nói của mình.

Trong một số trường hợp, bạn có thể cần phẫu thuật.

Biện pháp điều trị tại nhà

Một số phương pháp tự chăm sóc và điều trị tại nhà có thể làm giảm các triệu chứng của viêm thanh quản và giảm căng thẳng cho giọng nói của bạn:

• Hít thở không khí ẩm. Sử dụng máy tạo độ ẩm để giữ ẩm cho không khí trong nhà hoặc văn phòng của bạn. Hít hơi từ một bát nước nóng hoặc vòi hoa sen nước nóng cũng có thể hữu ích.

• Để giọng nói của bạn nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt. Tránh nói hoặc hát quá to hoặc quá lâu. Nếu bạn cần nói chuyện trước các nhóm lớn, hãy cố gắng sử dụng micrô hoặc loa phóng thanh.

• Uống nhiều nước để ngăn mất nước (tránh rượu và caffein).

• Làm ẩm cổ họng của bạn. Hãy thử ngậm viên ngậm, súc miệng bằng nước muối hoặc nhai một miếng kẹo cao su.

• Tránh thuốc thông mũi. Những loại thuốc này có thể làm khô cổ họng của bạn.

• Tránh thì thầm. Điều này thậm chí còn khiến giọng nói của bạn căng thẳng hơn so với bình thường.