VIÊM TINH HOÀN

Tổng quan

Viêm tinh hoàn là tình trạng viêm một hoặc cả hai tinh hoàn. Nhiễm trùng do vi khuẩn hay vi rút có thể gây ra viêm tinh hoàn hoặc không rõ nguyên nhân. Viêm tinh hoàn thường là kết quả của nhiễm trùng do vi khuẩn, chẳng hạn như nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI). Trong một số trường hợp, vi rút quai bị có thể gây viêm tinh hoàn.

Viêm tinh hoàn do vi khuẩn có thể xảy ra cùng với viêm mào tinh hoàn - tình trạng viêm ống cuộn (mào tinh hoàn) ở phía sau tinh hoàn có chức năng lưu trữ và vận chuyển tinh trùng. Trong trường hợp đó, nó được gọi là viêm mào tinh – tinh hoàn.

Viêm tinh hoàn gây đau đớn và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Thuốc có thể điều trị các nguyên nhân gây ra viêm tinh hoàn như vi khuẩn và có thể làm giảm một số triệu chứng của viêm tinh hoàn do vi rút. Nhưng có thể mất vài tuần để tình trạng đau tinh hoàn biến mất.

Triệu chứng

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm tinh hoàn thường phát triển đột ngột và có thể bao gồm:

• Sưng ở một hoặc cả hai tinh hoàn

• Đau từ nhẹ đến nặng

• Sốt

• Buồn nôn và nôn mửa

• Cảm giác mệt mỏi (khó chịu)

Các thuật ngữ "đau tinh hoàn" và "đau háng" đôi khi được sử dụng thay thế cho nhau. Nhưng đau háng xảy ra ở nếp gấp da giữa đùi và bụng - không phải ở tinh hoàn. Nguyên nhân đau háng khác với nguyên nhân đau tinh hoàn.

Viêm tinh hoàn gây triệu chứng khó chịu

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nếu bạn bị đau hoặc sưng ở bìu, đặc biệt là nếu cơn đau xảy ra đột ngột, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Một số tình trạng có thể gây đau tinh hoàn và có một số bệnh cần điều trị ngay lập tức. Một trong những tình trạng như vậy bao gồm xoắn tinh hoàn, có thể gây đau tương tự như do viêm tinh hoàn. Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm để xác định tình trạng nào đang gây ra cơn đau cho bạn.

Nguyên nhân

Viêm tinh hoàn có thể do nhiễm vi khuẩn hoặc vi rút. Đôi khi không thể xác định được nguyên nhân gây ra viêm tinh hoàn.

Viêm tinh hoàn do vi khuẩn

Thông thường, viêm tinh hoàn do vi khuẩn có liên quan hoặc kết quả của viêm mào tinh hoàn. Viêm mào tinh hoàn thường là do nhiễm trùng niệu đạo hoặc bàng quang lan đến mào tinh hoàn.

Thông thường, nguyên nhân của nhiễm trùng là STI. Các nguyên nhân nhiễm trùng khác có thể liên quan đến việc có những bất thường bẩm sinh trong đường tiết niệu của bạn hoặc đã được đặt ống thông tiểu hay dụng cụ y tế vào dương vật của bạn.

Viêm tinh hoàn do vi rút

Vi rút quai bị thường gây viêm tinh hoàn do vi rút. Gần một phần ba nam giới mắc quai bị sau tuổi dậy thì phát triển thành viêm tinh hoàn, thường là từ 4 – 7 ngày sau khi khởi phát bệnh quai bị.

Viêm tinh hoàn có thể do vi khuẩn hay vi rút

Yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ của bệnh viêm tinh hoàn bao gồm:

• Không được chủng ngừa bệnh quai bị

• Bị nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát

• Phẫu thuật liên quan đến bộ phận sinh dục hoặc đường tiết niệu

• Bất thường ở đường tiết niệu bẩm sinh

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục khiến bạn có nguy cơ bị viêm tinh hoàn do quan hệ tình dục. Chẳng hạn như:

• Nhiều bạn tình

• Quan hệ tình dục với bạn tình bị STI

• Quan hệ tình dục không dùng bao cao su

• Người có tiền sử mắc STI

Biến chứng

Các biến chứng của viêm tinh hoàn có thể bao gồm:

• Teo tinh hoàn. Viêm tinh hoàn có thể khiến tinh hoàn bị ảnh hưởng và co lại.

• Áp xe bìu. Viêm tinh hoàn có thể khiến các mô bị nhiễm trùng, chứa đầy mủ.

• Vô sinh. Đôi khi, viêm tinh hoàn có thể gây vô sinh hoặc sản xuất không đủ testosterone (thiểu năng tuyến sinh dục). Nhưng những trường hợp này ít xảy ra hơn nếu viêm tinh hoàn chỉ tác động đến một tinh hoàn.

Phòng ngừa

Để ngăn ngừa viêm tinh hoàn:

• Chủng ngừa bệnh quai bị, nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh viêm tinh hoàn do vi rút

• Quan hệ tình dục an toàn, để giúp ngăn ngừa mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể gây viêm tinh hoàn

Quan hệ tình dục an toàn giúp hạn chế mắc viêm tinh hoàn

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử của bạn và khám sức khỏe để kiểm tra các hạch bạch huyết to bất thường ở bẹn của bạn, một tinh hoàn bên bị ảnh hưởng. Bác sĩ của bạn cũng có thể khám trực tràng để kiểm tra xem có phì đại hoặc đau tuyến tiền liệt hay không.

Bác sĩ có thể đề nghị:

• Xét nghiệm STI. Nếu bạn bị chảy dịch từ niệu đạo, một miếng gạc nhỏ được đưa vào phần cuối của dương vật để lấy mẫu dịch tiết. Mẫu được kiểm tra trong phòng thí nghiệm để tìm bệnh lậu và chlamydia. Một số sàng lọc STI được thực hiện bằng xét nghiệm nước tiểu.

• Xét nghiệm nước tiểu. Mẫu nước tiểu của bạn được phân tích để xem có điều gì bất thường hay không.

• Siêu âm. Xét nghiệm hình ảnh này là phương pháp thường được sử dụng nhất để đánh giá tình trạng đau tinh hoàn. Siêu âm Doppler màu có thể xác định tình trạng lưu lượng máu đến tinh hoàn của bạn thấp hơn bình thường - cho thấy hiện tượng xoắn - hoặc cao hơn bình thường, giúp xác định chẩn đoán viêm tinh hoàn.

Điều trị

Việc điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh viêm tinh hoàn.

Điều trị viêm tinh hoàn do vi khuẩn

Thuốc kháng sinh là cần thiết để điều trị viêm tinh hoàn do vi khuẩn và viêm mào tinh hoàn. Nếu nguyên nhân của nhiễm trùng do vi khuẩn là một STI, bạn tình của bạn cũng cần được điều trị.

Uống đủ liều và thời gian kháng sinh do bác sĩ kê đơn, ngay cả khi các triệu chứng thuyên giảm sớm hơn, để đảm bảo rằng nhiễm trùng đã biến mất.

Có thể mất vài tuần để cơn đau biến mất. Nghỉ ngơi, nâng đỡ bìu bằng dây đeo thể thao, chườm đá và uống thuốc giảm đau có thể giúp giảm khó chịu.

Sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây ra viêm tinh hoàn

Điều trị viêm tinh hoàn do vi rút

Điều trị tình trạng này nhằm làm giảm các triệu chứng. Bác sĩ của bạn có thể đề nghị:

• Thuốc kháng viêm không steroid, chẳng hạn như ibuprofen hoặc naproxen natri 

• Nghỉ ngơi trên giường và giữ cho bìu của bạn ở vị trí thoải mái

• Chườm lạnh

Hầu hết những người bị viêm tinh hoàn do vi-rút bắt đầu cảm thấy tốt hơn sau 3 đến 10 ngày, mặc dù có thể mất vài tuần để tình trạng đau bìu biến mất.

Biện pháp tại nhà

Để giảm bớt sự khó chịu:

• Nghỉ ngơi trên giường

• Nằm xuống, để bìu của bạn ở vị trí thoải mái

• Chườm lạnh vùng bìu nếu có thể

• Tránh nâng vật nặng