XÉT NGHIỆM MÁU ẨN TRONG PH N

Tổng quan

Xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT) là một xét nghiệm trong phòng thí nghiệm được sử dụng để kiểm tra các mẫu phân nhằm tìm máu ẩn.

Máu xuất hiện trong phân có thể chỉ ra tình trạng ung thư ruột kết hoặc polyp ruột kết hoặc trực tràng - mặc dù không phải tất cả các bệnh ung thư hoặc polyp đều gây chảy máu.

Thông thường, máu ẩn được xuất hiện với một lượng nhỏ đến mức chỉ có thể được phát hiện thông qua các hóa chất được sử dụng trong xét nghiệm.

Nếu máu được phát hiện thông qua xét nghiệm máu ẩn trong phân, có thể cần thêm các xét nghiệm khác để xác định nguồn gây chảy máu. Xét nghiệm máu ẩn trong phân chỉ có thể phát hiện sự hiện diện hay không có máu – chứ không thể xác định nguyên nhân gây ra chảy máu.

Xét nghiệm máu ẩn trong phân không được khuyến khích nếu bạn có các triệu chứng ung thư ruột kết. Nếu bạn nhận thấy máu trong phân, trong bồn cầu hoặc nếu bạn bị đau bụng, thay đổi thói quen đi tiêu, hãy đến gặp bác sĩ.

Tại sao cần thực hiện

Xét nghiệm máu ẩn trong phân là một lựa chọn để tầm soát ung thư ruột kết. Nó có thể là một lựa chọn nếu bạn có nguy cơ ung thư ruột kết trung bình và không có bất kỳ triệu chứng nào. Xét nghiệm tìm máu trong phân thường được lặp lại hàng năm.

Rủi ro

Các rủi ro và hạn chế của xét nghiệm máu tìm thấy trong phân bao gồm:

• Xét nghiệm không phải lúc nào cũng chính xác. Xét nghiệm máu ẩn trong phân của bạn có thể cho kết quả âm tính khi có ung thư (kết quả âm tính giả) nếu ung thư hoặc polyp của bạn không gây chảy máu. Xét nghiệm của bạn có thể cho kết quả dương tính khi bạn không bị ung thư (kết quả dương tính giả) nếu bạn bị chảy máu từ các nguồn khác, chẳng hạn như loét dạ dày, trĩ, hoặc thậm chí máu được đưa vào từ miệng hoặc mũi của bạn.

• Xét nghiệm máu ẩn trong phân có thể dẫn đến các xét nghiệm bổ sung. Nếu kết quả xét nghiệm máu ẩn trong phân của bạn là dương tính, bác sĩ có thể đề nghị thêm xét nghiệm để kiểm tra bên trong ruột kết, chẳng hạn như nội soi.

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Các loại thực phẩm, thực phẩm chức năng và thuốc khác nhau có thể ảnh hưởng đến kết quả của một số xét nghiệm máu ẩn trong phân - cho thấy có máu khi không có (dương tính giả) hoặc không tìm thấy máu nhưng thực sự có (âm tính giả). Bác sĩ có thể yêu cầu bạn tránh một số loại thực phẩm hoặc thuốc. Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, hãy làm theo hướng dẫn của bác sĩ một cách cẩn thận.

Trong khoảng 3 ngày trước khi xét nghiệm, bác sĩ có thể yêu cầu bạn tránh:

• Một số loại trái cây và rau quả, bao gồm bông cải xanh và củ cải

• Thịt đỏ

• Bổ sung vitamin C

• Thuốc giảm đau, chẳng hạn như aspirin và ibuprofen (Advil, Motrin IB, những loại khác)

Quá trình thực hiện

Có một số loại xét nghiệm máu ẩn trong phân, mỗi loại có một cách tiếp cận khác nhau để thu thập mẫu và xét nghiệm. Chúng bao gồm:

• Xét nghiệm máu ẩn trong phân bằng hóa chất miễn dịch (iFOBT, hoặc FIT). Phương pháp thu thập cho xét nghiệm này có thể tùy thuộc vào nhà sản xuất, nhưng thông thường, bạn sử dụng một chiếc thìa đặc biệt hoặc thiết bị khác để lấy mẫu phân và bảo quản trong hộp đựng đi kèm với bộ xét nghiệm.

  Thùng thu gom sau đó sẽ được trả lại cho bác sĩ hoặc một phòng thí nghiệm được chỉ định, qua đường bưu điện hoặc đến gặp trực tiếp.

  Xét nghiệm hóa chất miễn dịch được ưa thích hơn xét nghiệm máu ẩn trong phân guaiac vì nó nhạy hơn. Ngoài ra, nó không yêu cầu bất kỳ hạn chế nào về chế độ ăn uống trước khi lấy mẫu và xét nghiệm thường có thể được thực hiện trên một mẫu phân ngẫu nhiên.

• Xét nghiệm máu ẩn trong phân Guaiac (gFOBT). Đối với xét nghiệm này, bác sĩ thường cung cấp cho bạn các thẻ xét nghiệm được sử dụng để thu thập mẫu phân từ nhiều lần đi tiêu.

  Bạn thu thập một mẫu phân của mỗi lần đi tiêu trong 2 hoặc 3 lần đi tiêu trong một hộp đựng sạch, thường được lấy vào những ngày liên tiếp, rồi dùng que bôi để bôi một lớp phân vào một khu vực cụ thể của thẻ.

  Sau khi mẫu khô, bạn gửi lại cho bác sĩ hoặc phòng thí nghiệm được chỉ định, qua đường bưu điện hoặc gặp trực tiếp.

• Miếng đệm hoặc giấy thử. Bạn có thể mua bộ dụng cụ này tại cửa hàng mà không cần toa bác sĩ.

  Bạn đặt miếng đệm hoặc giấy thử vào bồn cầu sau khi đi tiêu, thường là trong 3 ngày liên tiếp. Các miếng đệm sẽ thay đổi màu sắc khi có máu.

  Sau đó, bạn báo cáo về những thay đổi cho bác sĩ của mình, thường là qua hình thức gửi thư.

Để có kết quả chính xác, hãy làm theo hướng dẫn và gửi mẫu kịp thời.

Kết quả

Bác sĩ sẽ xem xét kết quả xét nghiệm máu ẩn trong phân và sau đó chia sẻ kết quả với bạn.

• Kết quả âm tính. Xét nghiệm máu ẩn trong phân được coi là âm tính nếu không phát hiện thấy máu trong mẫu phân của bạn. Nếu bạn có nguy cơ ung thư ruột kết trung bình, bác sĩ có thể khuyên bạn nên lặp lại xét nghiệm hàng năm.

• Kết quả dương tính. Xét nghiệm máu ẩn trong phân được coi là dương tính nếu máu được phát hiện trong mẫu phân của bạn. Bạn có thể cần xét nghiệm bổ sung - chẳng hạn như nội soi - để xác định nguồn gốc của tình trạng chảy máu.