ÁP XE GAN DO AMIP

Áp xe gan do amip là hiện tượng gan bị mưng mủ khi phản ứng lại một loại kí sinh trùng có tên là Entamoeba histolytica.

Nguyên nhân

Áp xe gan do amip gây ra bởi Entamoeba histolytica.  Nhiễm kí sinh trùng này dẫn tới tình trạng kiết lỵ do amip. Sau khi đi vào cơ thể, chúng sẽ theo mạch máu từ ruột tới trú ngụ ở gan.

Bệnh kiết lỵ do amip lây lan do ăn thức ăn lẫn phân người. Việc sử dụng phân người làm phân bón có thể là nguyên nhân. Ngoài ra bệnh kiết lỵ do amip còn có thể lây lan qua tiếp xúc giữa người với người.

Nhiễm amip có thể xảy ra ở mọi nơi trên thế giới. Tuy nhiên vùng có khí hậu nhiệt đới, mật độ dân số đông và điều kiện vệ sinh kém là môi trường thích hợp cho sự lây lan của amip. Châu Phi, châu Mĩ Latin, Đông Nam Á và Ấn Độ là những vùng dễ bị tổn thương bởi bệnh liên quan tới amip.

Yếu tố nguy cơ của bệnh áp xe gan do amip bao gồm:

• Du lịch tới khu vực có khí hậu nhiệt đới

• Nghiện rượu

• Ung thư

• Ức chế miễn dịch, bao gồm nhiễm HIV/AIDS

• Suy dinh dưỡng

• Tuổi già

• Mang thai

• Sử dụng thuốc có thành phần steroid

Triệu chứng

Thường triệu chứng sẽ không xuất hiện khi đường ruột nhiễm amip. Tuy nhiên nếu bệnh tiến triển đến giai đoạn áp xe gan, triệu chứng sẽ xuất hiện bao gồm:

• Đau bụng, đau lệch về phía bên phải, chếch lên trên: đau quặn thắt, liên tục và nhói

• Ho

• Sốt và ớn lạnh 

• Tiêu chảy, không ra máu (ở 1/3 số bệnh nhân)

• Cảm thấy khó chịu, bứt rứt, và mệt mỏi

• Bị nấc cụt liên tục không dứt (hiếm)

• Tình trạng vàng da (vàng da, niêm mạc hoặc mắt)

• Chán ăn

• Đổ mồ hôi 

• Sụt cân

Thăm khám và Xét nghiệm

Nơi cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ thăm khám bằng tay. Bệnh nhân sẽ được hỏi về triệu chứng và lần đi du lịch gần đây. Xét nghiệm sẽ được thực hiện bao gồm:

• Siêu âm bụng

• Chụp CT hoặc MRI bụng

• Xét nghiệm máu toàn bộ

• Chọc hút áp xe gan để kiểm tra tình trạng nhiễm trùng ở vị trí áp xe

• Quét gan sử dụng vật liệu phóng xạ

• Kiểm tra chức năng gan

• Xét nghiệm máu kiểm tra nhiễm trùng amip

• Xét nghiệm phân để kiểm tra nhiễm trùng amip

Điều trị

Thuốc kháng sinh như metronidazole (Flagyl) hoặc tinidazole (Tindamax) thường được dùng để chữa trị áp xe gan. Thuốc khác như paromomycin hoặc diloxanide cũng phải được sử dụng để loại bỏ hết amip ở đường ruột và ngăn bệnh quay trở lại. Việc chữa trị thường xảy ra sau khi khối áp xe đã được giải quyết.

Ở những trường hợp hiếm gặp, vị trí áp xe cần phải được chọc hút mủ bằng ống thông hoặc phẫu thuật để làm nhẹ bớt các cơn đau bụng và tang khả năng thành công của quá trình điều trị.

Tiên lượng

Nếu không được điều trị, khối áp xe sẽ vỡ ra và lan tới các nội quan khác, gây tử vong. Bệnh nhân được chữa trị có khả năng rất cao được chữa khỏi hoàn toàn hoặc chỉ có những biến chứng nhẹ.

Biến chứng có thể xuất hiện

Khối áp xe có thể vỡ và tràn vào khoang bụng, màng phổi, phổi, màng ngoài tim. Nhiễm trùng có thể lan đến não.

Phòng ngừa

Khi du lịch đến những quốc gia có điều kiện vệ sinh kém, hãy uống nước đã được lọc, không ăn các loại rau chưa được nấu chín hoặc trái cây chưa được gọt vỏ.