BẠC THAU

Đặc điểm tự nhiên

Bạch thau là một loài dây leo bò hoặc cuống. Thân và cành non có lông mịn áp sát vào thân, màu lục, sau nhẵn, vỏ màu nâu.

Lá mọc so le, hình bầu dục hoặc trái xoan, gốc bằng hoặc hơi hình tim, đầu nhọn, dài 5-11cm, rộng 3-8cm, mặt trên nhẵn, màu lục sẫm đen, mặt dưới nhiều lông mịn, màu trắng bạc. Cuống lá rất dài phủ đầy lông.

Cụm hoa có hình tán mọc xen ở kẽ lá. Hoa màu trắng, đài hoa hình chén có lông màu ánh bạc, mặt ngoài có lông tơ.

Quả mọng, hình cầu, chín mọng sẽ có màu đỏ, đường kính khoảng 8mm. Quả được bao bọc bởi lá đài, mặt trong lá đài màu đỏ. Quả chứa 2 đến 4 hạt màu nâu. Hạt có hình trứng. Hạt bạc thau có 3 cạnh và dài khoảng 5mm.

Mùa hoa quả: Tháng 8-11.

Phân bố: Bạc thau thuộc loại cây ưa ẩm. Cây thường leo trùm lên các loại cây gỗ, cây bụi khác ở ven rừng, chân đồi, bờ nương rẫy cũng như trong các lùm bụi quanh làng. Ở một vài nơi ở vùng đồng bằng, trung du Bắc Bộ còn thấy cây mọc lẫn trong các bụi tre gai, đặc biệt là trên các triền đồi núi đá vôi. Cây mọc ở cả các tỉnh phía Bắc và phía Nam, vùng núi Hoà Bình, Thái Nguyên, Hà Nội, Đồng Nai, Khánh Hòa.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Bộ phận thường dùng để chế biến làm thuốc là lá. Bên cạnh đó, thân và rễ cũng được dùng để làm thuốc bổ đắng (giúp ăn ngon miệng và dễ tiêu hoá), điều kinh.

Thu hái: Được thu hái quanh năm.

Chế biến: Sau khi thu hái, mang dược liệu rửa sạch. Có thể dùng tươi hoặc sấy khô để dùng dần.

Để thuốc ở những nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ẩm móc.

Thành phần hóa học

Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu về thành phần hóa học của cây bạc thau.

Tác dụng

+Tác dụng sát trùng.

+Tác dụng tiêu viêm.

+Tác dụng thanh nhiệt cơ thể.

+Tác dụng giải độc.

+Tác dụng lợi thủy.

+Người ta thường dùng tươi, giã nát ra đắp lên những nơi bị gãy xương hoặc đắp lên mụn nhọt cho hút mủ lên da non.

Công dụng

Bạc thau có vị hơi chua, hơi đắng, nhạt, tính mát không có độc sẽ có các công dụng sau đây:

+Điều trị bệnh bí tiểu tiện.

+Điều trị bệnh đi đái ít một rát buốt.

+Điều trị nước tiểu đục.

+Điều trị ngứa lở.

+Điều trị bạch đới.

+Điều trị sốt rét, ho.

+Điều trị mụn nhọt, vết thương, chảy nước vàng.

+Điều trị viêm phế quản cấp và mạn tính.

+Điều trị kinh nguyệt không đều.

+Điều trị ghẻ lở, rôm sảy, nổi mẩn ngứa.

Liều dùng

Dùng 6 – 20 gram/ngày dược liệu khô và 20 – 40 gram/ngày dược liệu tươi.

Sử dụng dược liệu ở dạng tươi không kẻ liều lượng.

Lưu ý khi sử dụng

Rửa sạch dược liệu cùng với nước muối trước khi sử dụng để tránh tình trạng nhiễm khuẩn dẫn đến bội nhiễm. Đặc biệt là khi có vết thương hở và giã lá tươi lấy nước uống.