BINH LANG

Đặc điểm tự nhiên

Cau là một loài cây với chiều cao 15-10m, đường kính 10-15cm, thân tròn, không chia cành, không có lá, có nhiều đốt tròn do vết lá cũ rụng, chỉ ở ngọn mới có một chùm lá to, rộng, xẻ lông chim. Lá có bẹ lớn.

Hoa tự mọc thành buồng, ngoài có mo bao bọc, hoa đực ở trên, hoa cái ở dưới, hoa đực nhỏ,hoa cái to, có màu ngà trắng.

Quả hạch, hình trứng, to gần bằng quả trứng gà, lúc đầu xanh, bỏ bóng nhẵn, khi già biến thành màu vàng đỏ. Hạt hoie hình nón cụt, đầu tròn, giữa đáy hơi lõm, màu nâu nhạt, vị chát.

Mùa hoa: khoảng tháng 3-4

Cây được trồng khắp nơi, nhất là vùng trung du và đồng bằng như Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nam, Thái Bình, Tiền Giang, Cần Thơ, Bến Tre.

Bộ phần dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Hạt của cây cau được dùng làm dược liệu.

Thu hái: Mùa thu hoạch khoảng tháng 9-12, lấy quả thật già.

Chế biến: Hái quả Cau già, sau đó bỏ vỏ và lấy hạt phơi khô hoàn toàn. Khi dùng đem hạt khô ngâm nước 2 – 3 ngày cho mềm. Mỗi ngày thay nước 1 lần, không nên ngâm vào dụng cụ bằng sắt vì trong hạt có chứa chất tanin. Vớt ra để ráo nước, thái mỏng, phơi hoặc sấy khô.

Dễ bị mốc và mọt nên cần bảo quản ở nơi kín và thoáng mát. Thỉnh thoảng nên quan sát biểu hiện của dược liệu, nếu thấy mọt thì nên sấy diêm sinh để tránh hư hại.

Thành phần hóa học

Thành phần chính là Tanin. Tỷ lệ Tanin trong hạt non chừng 70% như khi chín chỉ còn 15-20%.

Ngoài ra còn chất mỡ với thành phần chủ yếu là myristin, olein, laurin.

Các chất đường: sacaroza, nanman, galactan 2% và muối vô cơ.

Một số alkaloid: arecolin, guvacolin, arecaidin, guvaxin,...

Tác dụng

+Tác dụng đối với hệ thần kinh: Vị thuốc binh lang có tác dụng kích thích cholinergic ở hệ thần kinh trung ương nhằm tăng nhu động ruột và tăng trương lực cơ trơn của đại trường, dạ dày. Ngoài ra binh lăng còn có tác dụng tăng cơ trơn tử cung và túi mật, tăng tiết mồ hôi, nước bọt, hạ huyết áp và làm chậm nhịp tim.

+Tác dụng kháng khuẩn: Hạt cau tươi và khô đều có tác dụng ức chế nấm và virus gây bệnh ngoài da.

+Tác dụng xổ sán.

Công dụng

Binh lang có vị chát, hơi đắng, cay, tính ôn, không có độc sẽ có các công dụng sau:

+Hỗ trợ trị sán.

+Hỗ trợ điều trị bụng đầy trướng, táo bón, ăn uống khó tiêu. hôi miệng, ợ hơi.

+Điều trị ợ chua và ợ chua chán ăn.

+Hỗ trợ điều trị bệnh sốt rét.

+Điều trị giun sán và thoái hóa giác mạc dẫn đến mù lòa ở trẻ em.

+Điều trị chốc đầu ở trẻ nhỏ.

+Hỗ trợ điều trị chứng tiểu tiện khó khăn, đái buốt, phù nề.

+Hỗ trợ điều trị đau đầu, buồn nôn, tăng nhãn áp.

+Hỗ trợ điều trị viêm ruột thời kỳ đầu gây lỵ, táo bón và đau bụng.

+Điều trị chứng tức ngực, buồn nôn, chân đùi sưng đau do hàn thấp cước khí.

Liều dùng

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng và từng bài thuốc mà có thể dùng dược liệu với nhiều cách khác nhau. Thảo dược Binh lang được sử dụng chủ yếu ở dạng thuốc sắc, thuốc bột hoặc dạng hoàn tán với liều dùng 6 – 15g.

Trong trường hợp dùng độc vị để trị nhiễm sán lá, có thể dùng đến 60-100g/ ngày.

Lưu ý khi sử dụng

+Hạt cau kỵ lửa vì vậy không nên sao chín có thể làm giảm tác dụng điều trị bệnh của dược liệu.

+Không dùng binh lang cho phụ nữ đang mang thai, trẻ em và các trường hợp sa cơ quan và thoái vị cơ quan tiêu hóa.