CÂY CƠM NGUỘI

Đặc điểm tự nhiên

Cây cơm nguội cây gỗ nhỏ, thân cao khoảng 1.5 m, phân thành nhiều nhánh, cành nhẵn, rất mềm. 

Lá cây thuôn, dài, hình mác, gốc lá tù, có mũi ngắn, nhọn hoặc tù ở đầu. Mép lá có thể thẳng hoặc hơi lượn sóng, mỏng như giấy, dài khoảng 5 – 12cm, rộng 1 – 2.5 cm.

Hoa Cơm nguội có màu hồng, thường mọc xếp ở gần tán lá. Hoa mọc dày khoảng 2 – 12 hoa trên một trục chính rất mảnh, chiều dài trục khoảng 2.5 cm thường mọc ở nách lá. Trái Cơm nguội hình cầu, đường kính quả khoảng 3 – 4 mm. Đầu quả cứng, có 5 cạnh dọc ở bên, cạnh mờ dần khi quả chín. Khi còn quả có màu đen.

Mùa hoa vào tháng 2-8, mùa quả vào tháng 5-12.

Có khoảng 100 loài Cơm nguội khác nhau mọc hoang hoặc được trồng để làm cảnh. Cây thường được tìm thấy ở Trung Quốc, Indonesia, Malaysia và Việt Nam. Ở nước ta, cơm nguội được tìm thấy nhiều ở Lào Cai, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Hà Tây, Ninh Bình, Nghệ An, Gia Lai.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Lá cây cơm nguội được sử dụng để bào chế thuốc.

Thu hái: Lá cơm nguội có thể thu hái quanh năm.

Chế biến: Sau khi thu hái đem lá đi rửa sạch, sau đó phơi khô, bó lại và bảo quản dùng dần.

Bảo quản dược liệu ở nơi thoáng mát, tránh độ ẩm cao.

Thành phần hóa học

Một số thành phần chính được tìm thấy trong lá non cây cơm nguội gồm: Nước, Glucid, Caroten, protid, chất xơ, vitamin C, các triterpenoid và các dẫn chất, các steroid.

Tác dụng

+Nước sắc lá và cành Cơm nguội có tính kháng sinh cao, do đó có thể ức chế nhiều vi khuẩn đường ruột và vi khuẩn ngoài da.

+Tác dụng kháng viêm, giảm đau và trục huyết ứ ở phụ nữ sau sinh.

+Tác dụng hành khí, hoạt huyết, tiêu thũng, trị gai cột sống, giải độc.

Công dụng

Cây cơm nguội có vị hơi cay, chát, tính mát sẽ có các công dụng sau đây:

+Hỗ trợ điều trị ung thư dạ dày, ung thư thực quản.

+Điều trị ho dai dẳng, kéo dài.

+Điều trị chấn thương do té ngã, sưng đau.

+Điều trị kiết lỵ, tiêu chảy.

+Điều trị ăn tay chân, chàm da.

+Điều trị phong thấp, xương khớp đau nhức.

+Điều trị viêm gan do virus.

+Hỗ trợ cho phụ nữ mới sinh.

+Điều trị mề đay, mẩn ngứa, viêm nhiễm ngoài da.

+Điều trị dị ứng do tiếp xúc với hóa chất, thuốc mỡ, viêm ngoài da, lở ngứa như ghẻ ruồi do nguồn nước bẩn.

Liều dùng

Cây cơm nguội có thể dùng để uống trong hoặc thoa ngoài, có thể dùng độc vị hoặc kết hợp với các vị thuốc khác.

Liều dùng không cố định, phụ thuộc vào đơn thuốc và chỉ định của thầy thuốc.