CÂY ME ĐẤT

Đặc điểm tự nhiên

Cây me đất là loại cây thân thảo, có thể sống lâu năm. Cây mọc bò sát đất với thân mảnh hơi có màu đỏ nhạt và hơi có lông. Lá chét mỏng hình tim và có cuống dài. 

Hoa mục thành tán, mỗi tán gồm 2 – 3 hoa, đôi khi 4 hoa. Hoa có màu vàng hoặc đỏ. Quả nang thuôn dài, khi chín nứt dọc thành các mảng cong lại, tung hạt đi xa. 

Hạt hình trứng, màu nâu thẫm, dẹt, có bướu, mọc thành hàng rất đều.

Mùa hoa từ tháng 3 đến tháng 7.

Cây me đất là loại cây mọc hoang, có thể tìm thấy ở những nơi đất ẩm mát như trong vườn, cá bãi đất hoang hoặc bờ ruộng.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Toàn cây có thể được sử dụng để bào chế dược liệu.

Thu hái: Thu hoạch vào tháng 6-7.

Chế biến: Nhổ cả cây và rễ, sau đó rửa sạch và phơi trong bóng râm. Phơi khô hoặc dùng tươi.

Lá có vị chua, thường luộc ăn với rau muống.

Cất trữ nơi thoáng mát, nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Dược liệu nếu quả trải qua sơ chế cần để nơi khô ráo, thông thoáng.

Thành phần hóa học

Thân cây me đất chứa các hoạt chất chính như kali, acid oxalic và oxalat. Ngoài ra, trong cây me đất còn chứa các thành phần khác như Vitamin C, B2, caroten, acid tartric, citric, calci,...

Tác dụng

+Tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm: Cao nước từ cây có tác dụng kháng tụ cầu vàng, nước ép toàn cây kháng vi khuẩn gram dương.

+Tác dụng diệt côn trùng.

+Tác dụng thanh nhiệt, lợi tiêu hóa, lợi tiểu.

+Tác dụng dùng ngoài trị nhọt độc sưng hoặc nấm chân da.

+Lá nghiền ra hãm trong nước sôi vài giờ, hoặc toàn cây sắc uống có tác dụng giải nhiệt và trị kiết lỵ.

+Tác dụng thông tiểu tiện, chữa viêm niệu đạo.

+Tác dụng giải nhiệt, sát trùng.

+Tác dụng an thần, chữ chứng mất ngủ.

Công dụng

Cây me đất có vị chua, tính mát, không độc sẽ có các công dụng sau đây:

+Điều trị ngã bong gân gây sưng đau.

+Điều trị huyết áp cao.

+Điều trị sổ mũi, sốt, ho, viêm họng.

+Điều trị viêm gan, viêm ruột, lỵ.

+Điều trị các bệnh đường tiết niệu và sỏi.

+Điều trị suy nhược thần kinh.

+Điều trị ngứa ngáy, rôm sảy.

+Điều trị trằn trọc, khát nước, sốt cao.

+Điều trị ho do thử nhiệt.

+Điều trị viêm đường tiết niệu.

+Điều trị viêm gan vàng da do thấp nhiệt.

Liều dùng

Cây me đất thường dùng dưới dạng sắc thuốc hoặc chế biến thành món ăn. Liều dùng tối đa mỗi ngày đối với me đất khô 5 – 10 gram và tươi là 30 – 50 gram.

Lưu ý khi sử dụng

+Chứa nhiều acid oxalic, đặc biệt là thành phần hoạt chất oxalat kali có thể gây sỏi thận hoặc sỏi trong bàng quang. Vì vậy, những người bị đang bị sỏi thận, bàng quang… cũng không nên dùng.

+Không nên dùng quá cao vì muối oxalate độc ở liều 20 – 30 g. Triệu chứng ngộ độc là vô niệu, gây suy thận cấp.

+Không dùng cho phụ nữ đang mang thai.