CHÍCH XƠ TĨNH MẠCH

Tổng quan

Chích xơ tĩnh mạch (sclerotherapy) là phương pháp giúp điều trị hiệu quả chứng giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch mạng nhện. Nó thường được coi là phương pháp điều trị được lựa chọn cho chứng giãn tĩnh mạch nhỏ.

Liệu pháp điều trị này thực hiện bằng cách tiêm một dung dịch trực tiếp vào tĩnh mạch. Giải pháp điều trị bằng liệu pháp chích xơ khiến tĩnh mạch bị sẹo, buộc máu phải chuyển hướng qua các tĩnh mạch khỏe mạnh hơn. Tĩnh mạch bị xẹp được tái hấp thu vào mô cục bộ và cuối cùng mất dần.

Sau khi điều trị bằng liệu pháp chích xơ, các tĩnh mạch được điều trị có xu hướng mờ dần trong vòng vài tuần, mặc dù đôi khi có thể mất 1 tháng hoặc hơn để thấy được kết quả đầy đủ. Trong một số trường hợp, nhiều đợt điều trị với phương pháp chích xơ có thể cần thiết.

Tại sao cần thực hiện

Liệu pháp chích xơ thường được thực hiện cho:

• Mục đích thẩm mỹ - để cải thiện sự xuất hiện của giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch mạng nhện

Quy trình này cũng có thể cải thiện các triệu chứng liên quan như:

• Đau nhức

• Sưng tấy

• Sưng, nóng

• Chuột rút ban đêm

Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, các bác sĩ khuyên bạn nên chờ đợi để thực hiện phương pháp chích xơ.

Rủi ro

Liệu pháp điều trị có ít biến chứng nghiêm trọng.

Tác dụng phụ tạm thời

Một số tác dụng phụ có thể xảy ra tại vị trí tiêm bao gồm:

• Bầm tím

• Vùng da màu đỏ nổi lên

• Vết loét da nhỏ

• Da sậm màu dưới dạng đường hoặc đốm

• Nhiều mạch máu đỏ li ti

Những tác dụng phụ này thường biến mất trong vòng vài ngày đến vài tuần. Một số tác dụng phụ có thể mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm để biến mất hoàn toàn.

Các tác dụng phụ có thể cần điều trị

Các biến chứng khác ít gặp hơn nhưng có thể phải điều trị. Bao gồm:

• Tình trạng viêm nhiễm. Tình trạng này thường nhẹ nhưng có thể gây sưng, nóng và khó chịu xung quanh vết tiêm. Bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc giảm đau không kê đơn như aspirin hoặc ibuprofen (Advil, Motrin IB, những loại khác) để giảm viêm.

• Cục máu đông. Một cục máu đông có thể hình thành trong tĩnh mạch được điều trị và có thể cần dẫn lưu. Hiếm khi cục máu đông có thể di chuyển đến tĩnh mạch sâu hơn ở chân của bạn (huyết khối tĩnh mạch sâu).

  Huyết khối tĩnh mạch sâu có nguy cơ gây thuyên tắc phổi (một biến chứng rất hiếm của liệu pháp chích xơ), một tình huống khẩn cấp khi cục máu đông di chuyển từ chân đến phổi và làm tắc nghẽn động mạch quan trọng. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn cảm thấy khó thở, đau ngực hoặc chóng mặt hoặc bạn ho ra máu.

• Bọt khí. Các bọt khí nhỏ có thể nổi lên trong máu của bạn. Những tình trạng này này không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng, nhưng nếu có, các triệu chứng bao gồm rối loạn thị giác, đau đầu, ngất xỉu và buồn nôn. Các triệu chứng này thường biến mất, nhưng hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn gặp vấn đề với cử động chân tay hoặc cảm giác sau khi làm thủ thuật.

• Dị ứng. Có thể bạn có phản ứng dị ứng với dung dịch được sử dụng để điều trị, nhưng điều này là không phổ biến.

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Trước khi làm thủ thuật, bác sĩ sẽ khám sức khỏe và thu thập tiền sử bệnh của bạn.

Kiểm tra thể chất

Bác sĩ sẽ:

• Đánh giá các tĩnh mạch liên quan

• Kiểm tra bất kỳ bệnh mạch máu tiềm ẩn nào

Tiền sử bệnh

Bác sĩ của bạn sẽ muốn biết tiền sử bệnh của bạn, bao gồm cả việc hỏi về:

• Các bệnh lý gần đây hoặc các tình trạng y tế hiện có, chẳng hạn như bệnh tim hoặc tiền sử cục máu đông

• Thuốc hoặc chất bổ sung bạn dùng, đặc biệt là aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin IB, những loại khác), naproxen sodium (Aleve, Anaprox Ds), thuốc chống đông máu, chất bổ sung sắt hoặc thảo dược

• Dị ứng

• Điều trị giãn tĩnh mạch trước đây và kết quả điều trị

Nếu bạn dùng aspirin, ibuprofen, naproxen natri hoặc thuốc chống đông máu, bác sĩ có thể hướng dẫn bạn cách ngừng dùng thuốc trong một khoảng thời gian nhất định trước khi làm thủ thuật, để giảm nguy cơ chảy máu.

Siêu âm

Tùy thuộc vào tĩnh mạch nào có liên quan, bác sĩ có thể yêu cầu chụp siêu âm các tĩnh mạch ở chân của bạn. Siêu âm là một thủ thuật không gây đau đớn, sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của các cấu trúc bên trong cơ thể.

Trước khi làm thủ thuật

Trước khi làm thủ thuật, tránh cạo lông hoặc thoa bất kỳ loại kem dưỡng da nào lên chân. (Không cạo râu hoặc sử dụng kem dưỡng da sau khi làm thủ thuật cho đến khi vết tiêm lành hẳn.) Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái đến buổi hẹn. Bạn thậm chí có thể cân nhắc việc mặc một chiếc quần đùi để đôi chân của bạn được lộ ra ngoài.

Quá trình thực hiện

Liệu pháp xơ hóa thường được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ và không cần gây mê. Nó thường mất ít hơn một giờ để hoàn thành.

Trong quá trình

Đối với quy trình này, bạn sẽ nằm ngửa và nâng chân cao lên một chút. Sau khi làm sạch vùng cần điều trị bằng cồn, bác sĩ sẽ sử dụng một cây kim nhỏ để đưa từ từ một dung dịch vào tĩnh mạch thích hợp.

Dung dịch này, thường ở dạng lỏng, hoạt động bằng cách kích thích lớp niêm mạc của tĩnh mạch, khiến nó sưng lên và chặn dòng chảy của máu. Một số dung dịch có chứa chất gây tê cục bộ gọi là lidocain.

Sau đó, tĩnh mạch sẽ trở thành mô sẹo và biến mất. Đôi khi có thể sử dụng dạng bào chế bọt của dung dịch, đặc biệt khi có tĩnh mạch lớn hơn. Bọt có xu hướng bao phủ nhiều diện tích bề mặt hơn chất lỏng.

Một số người cảm thấy đau nhói hoặc chuột rút khi kim được đưa vào tĩnh mạch. Nếu bạn bị đau nhiều, hãy nói với bác sĩ. Đau có thể xảy ra nếu dung dịch rò rỉ từ tĩnh mạch vào mô xung quanh.

Sau khi kim được rút ra, bác sĩ sẽ áp dụng nén ép và mát-xa khu vực này để khiến máu ra khỏi mạch được tiêm và phân tán dung dịch. Một miếng băng ép có thể được dán vào chỗ tiêm để giữ cho vùng điều trị được nén lại trong khi bác sĩ của bạn chuyển sang tĩnh mạch tiếp theo.

Số lần tiêm phụ thuộc vào số lượng và kích thước của tĩnh mạch đang được điều trị.

Sau khi làm thủ thuật

Bạn sẽ có thể đứng dậy và đi lại ngay sau khi làm thủ thuật. Đi bộ và cử động chân của bạn là điều quan trọng để ngăn ngừa sự hình thành các cục máu đông.

Bạn sẽ được yêu cầu mang vớ hoặc băng ép - thường trong khoảng hai tuần - để duy trì lực nén lên các tĩnh mạch được điều trị.

Hầu hết mọi người có thể trở lại các hoạt động bình thường của họ trong cùng một ngày, nhưng tốt nhất là có người thân chở bạn về nhà sau khi làm thủ thuật. Bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn tránh tập thể dục gắng sức trong 2 tuần sau khi làm thủ thuật.

Bạn cũng sẽ muốn tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ở các khu vực được điều trị trong thời gian đó. Tình trạng viêm do tiêm kết hợp với tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể dẫn đến các đốm đen trên da của bạn, đặc biệt nếu bạn đã có màu da tối.

Kết quả

Nếu bạn đã được điều trị giãn tĩnh mạch nhỏ hoặc tĩnh mạch mạng nhện, bạn thường có thể nhận thấy kết quả cuối cùng sau 3 – 6 tuần. Các tĩnh mạch lớn hơn có thể cần từ 3 – 4 tháng. Tuy nhiên, có thể cần nhiều lần điều trị để đạt được kết quả như mong muốn.

Các tĩnh mạch đáp ứng với điều trị thường không tái phát, nhưng các tĩnh mạch mới có thể xuất hiện.

Bác sĩ của bạn có thể sẽ lên lịch tái khám khoảng một tháng sau khi thực hiện thủ thuật để xác định mức độ hiệu quả của quy trình và liệu bạn có cần thêm buổi điều trị khác hay không. Nói chung, bạn cần đợi khoảng 6 tuần trước khi được thực hiện tiếp một buổi chích xơ khác.