PHẪU THUẬT CẮT LÁ LÁCH

Tổng quan

Cắt lách là một thủ thuật phẫu thuật được sử dụng để loại bỏ lá lách của bạn. Lá lách là một cơ quan nằm dưới khung xương sườn ở phía trên bên trái của bụng. Nó giúp chống lại nhiễm trùng và lọc các chất không cần thiết, chẳng hạn như các tế bào máu cũ hoặc bị hư hỏng, khỏi máu của bạn.

Lý do phổ biến nhất của việc cắt lách là để điều trị lá lách bị vỡ, nguyên nhân thường là do chấn thương vùng bụng. Cắt lách có thể được sử dụng để điều trị các tình trạng khác, bao gồm lá lách to gây khó chịu (lách to), một số rối loạn máu, một số bệnh ung thư, nhiễm trùng và u nang hoặc khối u không phải ung thư.

Cắt lách được thực hiện phổ biến nhất bằng cách sử dụng một thiết bị quay video nhỏ và các công cụ phẫu thuật đặc biệt (cắt lách nội soi). Với loại phẫu thuật này, bạn có thể xuất viện ngay trong ngày và hồi phục hoàn toàn sau 2 tuần.

Tại sao cần thực hiện

Cắt lách được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh và tình trạng khác nhau. Bác sĩ có thể đề nghị cắt lách nếu bạn có một trong những tình trạng sau đây:

• Lá lách vỡ. Nếu lá lách của bạn bị vỡ do chấn thương nặng ở bụng hoặc do lá lách to (lách to), hậu quả có thể đe dọa tính mạng, chảy máu trong.

• Lá lách to. Cắt lách có thể được thực hiện để giảm bớt các triệu chứng của lá lách to, bao gồm đau và cảm giác no.

• Rối loạn máu. Các rối loạn về máu có thể được điều trị bằng cắt lách bao gồm ban xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn, bệnh đa hồng cầu và bệnh thalassemia. Nhưng cắt lách thường chỉ được thực hiện sau khi các phương pháp điều trị khác không làm giảm được các triệu chứng của những rối loạn này.

• Ung thư. Các bệnh ung thư có thể được điều trị bằng cách cắt lách bao gồm bệnh bạch cầu lymphocytic mãn tính, ung thư hạch Hodgkin, ung thư hạch không Hodgkin và bệnh lơxêmi tế bào tóc.

• Sự nhiễm trùng. Nhiễm trùng nặng hoặc sự phát triển của một lượng lớn mủ bao quanh do viêm (áp xe) trong lá lách của bạn có thể yêu cầu cắt bỏ lá lách nếu không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

• U nang hoặc khối u. Các u nang hoặc khối u không phải ung thư bên trong lá lách có thể yêu cầu phẫu thuật cắt lách nếu chúng trở nên lớn hoặc khó loại bỏ hoàn toàn.

Bác sĩ cũng có thể cắt bỏ lá lách của bạn để giúp chẩn đoán tình trạng bệnh, đặc biệt nếu bạn bị phì đại lá lách và họ không thể xác định lý do tại sao.

Rủi ro

Cắt lách nói chung là một thủ thuật an toàn. Nhưng cũng như bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, cắt lách có nguy cơ tiềm ẩn các biến chứng, bao gồm:

• Sự chảy máu

• Các cục máu đông

• Sự nhiễm trùng

• Tổn thương các cơ quan lân cận, bao gồm dạ dày, tuyến tụy và ruột kết

• Nguy cơ nhiễm trùng lâu dài

Sau khi cắt bỏ lá lách, bạn có nhiều khả năng bị nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng. Bác sĩ có thể đề nghị bạn tiêm vắc-xin chống viêm phổi, cúm, Haemophilus influenzae type b (Hib) và não mô cầu. Họ cũng có thể khuyên bạn nên dùng thuốc kháng sinh phòng ngừa, đặc biệt nếu bạn mắc các bệnh lý khác làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Trước khi làm thủ thuật, bạn có thể cần tạm thời ngừng dùng một số loại thuốc và chất bổ sung. Bạn cũng có thể cần tránh ăn hoặc uống trong một khoảng thời gian nhất định. Bác sĩ sẽ đưa ra những hướng dẫn cụ thể để giúp bạn chuẩn bị.

Các lưu ý khác

Nếu bạn có thời gian trước khi phẫu thuật, bạn có thể cần được truyền máu để đảm bảo rằng bạn có đủ tế bào máu sau khi lá lách của bạn được cắt bỏ.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn tiêm vắc-xin ngừa phế cầu và có thể là các vắc-xin khác để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng sau khi lá lách của bạn được cắt bỏ.

Quá trình thực hiện

Trước khi làm thủ thuật

Ngay trước khi phẫu thuật, bạn sẽ được gây mê toàn thân. Bác sĩ gây mê hoặc by tá sẽ cung cấp cho bạn một loại thuốc gây mê dạng khí - để thở qua mặt nạ - hoặc dưới dạng chất lỏng được tiêm vào tĩnh mạch. Nhóm phẫu thuật sẽ theo dõi nhịp tim, huyết áp và oxy trong máu của bạn trong suốt quá trình. Bạn sẽ được đặt dây dẫn theo dõi tim trên ngực và vòng bít huyết áp trên cánh tay.

Trong quá trình

Sau khi bạn bất tỉnh, bác sĩ phẫu thuật sẽ bắt đầu phẫu thuật bằng phương pháp xâm lấn tối thiểu (nội soi) hoặc phẫu thuật mở (truyền thống). Phương pháp được sử dụng thường phụ thuộc vào kích thước của lá lách. Lá lách càng lớn, bác sĩ phẫu thuật của bạn càng có nhiều khả năng chọn thực hiện cắt lách mở.

• Cắt lách nội soi. Trong quá trình cắt lách nội soi, bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch 4 đường nhỏ trên bụng của bạn. Sau đó, họ sẽ chèn một ống có gắn máy quay vào bụng của bạn qua một trong các vết rạch. Bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ quan sát hình ảnh video trên màn hình và cắt bỏ lá lách bằng các dụng cụ phẫu thuật đặc biệt được đưa vào ba vết rạch còn lại. Sau đó họ sẽ đóng các vết mổ.

  Cắt lách nội soi không thích hợp cho tất cả mọi người. Lá lách bị vỡ thường phải cắt lách mở. Trong một số trường hợp, bác sĩ phẫu thuật có thể bắt đầu với phương pháp nội soi và thấy cần thiết phải rạch một đường lớn hơn vì mô sẹo từ các lần phẫu thuật trước hoặc các biến chứng khác.

• Cắt lách mở. Trong quá trình cắt lách mở, bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một đường ở giữa bụng của bạn, di chuyển cơ và các mô khác sang một bên để có thể quan sát lá lách. Sau đó họ cắt bỏ lá lách và đóng vết mổ.

Sau khi làm thủ thuật

• Trong bệnh viện. Sau khi phẫu thuật, bạn được chuyển đến phòng hồi sức. Nếu bạn được phẫu phẫu thuật nội soi, bạn có thể sẽ về nhà ngay trong ngày hoặc ngày hôm sau. Nếu bạn đã phẫu thuật mở, bạn có thể về nhà sau 2 – 6 ngày.

• Sau khi bạn về nhà. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về thời gian chờ đợi cho đến khi tiếp tục thực hiện các hoạt động hàng ngày. Nếu bạn mổ nội soi thì có thể là 2 tuần. Sau khi phẫu thuật mở, nó có thể là 6 tuần.

Kết quả

Nếu bạn đã cần thực hiện cắt lách do lá lách bị vỡ, việc điều trị thêm thường là không cần thiết. Nếu nó được thực hiện để điều trị một chứng rối loạn khác, có thể phải điều trị bổ sung.

Cuộc sống không có lá lách

Sau khi cắt lách, các cơ quan khác trong cơ thể sẽ đảm nhận hầu hết các chức năng do lá lách của bạn thực hiện trước đó. Bạn có thể sống mà không cần lá lách, nhưng bạn sẽ có nhiều nguy cơ bị ốm hoặc mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng. Nguy cơ này cao nhất ngay sau khi phẫu thuật. Những người không có lá lách cũng có thể khó phục hồi sau bệnh tật hoặc chấn thương.

Để giảm nguy cơ nhiễm trùng, bác sĩ có thể đề nghị tiêm vắc-xin ngừa viêm phổi, cúm, Haemophilus influenzae type b (Hib) và meningococci. Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể đề nghị dùng kháng sinh phòng ngừa, đặc biệt là đối với trẻ em dưới 5 tuổi và những trẻ có các bệnh lý khác làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng.

Sau khi cắt lách, hãy thông báo cho bác sĩ khi có dấu hiệu nhiễm trùng đầu tiên, chẳng hạn như:

• Sốt 100,4 oF (38 oC) trở lên

• Các nốt mẩn đỏ hoặc đau ở bất cứ đâu trên cơ thể

• Đau họng

• Ớn lạnh khiến bạn run rẩy hoặc rùng mình

• Cảm lạnh kéo dài hơn bình thường

Đảm bảo rằng bất cứ ai chăm sóc cho bạn đều biết rằng bạn đã được cắt bỏ lá lách. Cân nhắc đeo vòng tay cảnh báo y tế cho biết rằng bạn không có lá lách.