PHẪU THUẬT HÀM

Tổng quan

Phẫu thuật hàm, còn được gọi là phẫu thuật chỉnh hình răng hàm mặt, được thực hiện để chỉnh sửa những bất thường của xương hàm, sắp xếp lại hàm và răng để cải thiện khả năng hoạt động. Thực hiện những chỉnh sửa này cũng có thể cải thiện vẻ ngoài trên khuôn mặt bạn.

Phẫu thuật hàm có thể là một lựa chọn để khắc phục nếu bạn có vấn đề về hàm mà không thể giải quyết bằng chỉnh nha. Trong hầu hết các trường hợp, bạn cũng được niềng răng trước khi phẫu thuật và trong quá trình phục hồi sau phẫu thuật cho đến khi hồi phục và quá trình căn chỉnh hoàn tất. Bác sĩ chỉnh nha của bạn có thể làm việc với bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt để xác định kế hoạch điều trị.

Phẫu thuật hàm thích hợp sau khi bạn đã đến tuổi ngừng tăng trưởng, thường ở độ tuổi từ 14 đến 16 tuổi đối với nữ và từ 17 đến 21 tuổi đối với nam.

Tại sao cần thực hiện

Phẫu thuật hàm có thể giúp:

• Làm cho việc cắn và nhai dễ dàng hơn và cải thiện khả năng hoạt động của miệng nói chung

• Khắc phục các vấn đề về nuốt hoặc nói

• Giảm thiểu sự mài mòn quá mức và gãy răng

• Các vấn đề về khớp cắn hoặc nhai chính xác, chẳng hạn như khi răng hàm chạm vào nhưng răng cửa không chạm vào (khớp cắn hở)

• Chỉnh sửa sự mất cân đối trên khuôn mặt (không đối xứng), chẳng hạn như cằm nhỏ, cằm lẹm và lệch

• Cải thiện khả năng đóng lại hoàn toàn thoải mái của môi

• Giảm đau do rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ) và các vấn đề về hàm khác

• Sửa chữa vết thương hoặc dị tật bẩm sinh trên khuôn mặt

• Giảm hội chứng ngưng thở khi ngủ

Rủi ro

Phẫu thuật hàm nói chung là an toàn khi được thực hiện bởi bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt có kinh nghiệm, thường phối hợp với bác sĩ chỉnh nha.

Rủi ro của phẫu thuật có thể bao gồm:

• Mất máu

• Sự nhiễm trùng

• Tổn thương dây thần kinh

• Gãy xương hàm

• Đưa hàm về vị trí ban đầu sau phẫu thuật

• Các vấn đề về khớp cắn và đau khớp hàm

• Cần thực hiện phẫu thuật thêm

• Cần điều trị tủy răng trên những răng đã được thực hiện phẫu thuật

• Mất một phần hàm

Sau khi phẫu thuật, bạn có thể gặp phải:

• Đau và sưng

• Các vấn đề về ăn uống có thể được giải quyết bằng các chất bổ sung dinh dưỡng hoặc tham khảo ý kiến ​​của chuyên gia dinh dưỡng

• Cần một thời gian ngắn để điều chỉnh để có diện mạo mới 

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ chỉnh nha sẽ đặt mắc cài vào răng của bạn trước khi phẫu thuật. Quá trình niềng răng thường kéo dài từ 12 – 18 tháng trước khi phẫu thuật để sắp xếp các răng của bạn chuẩn bị trước phẫu thuật.

Bác sĩ chỉnh nha và bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt làm việc cùng nhau để phát triển kế hoạch điều trị. Chụp X-quang, xét nghiệm hình ảnh và mô phỏng răng là một phần trong kế hoạch phẫu thuật hàm của bạn. Đôi khi, tình trạng các răng bị lệch, không khớp với nhau sẽ yêu cầu tạo hình răng, bọc răng bằng mão hoặc cả hai để chỉnh sửa hoàn chỉnh.

Chụp CT ba chiều, lập kế hoạch điều trị và các thiết bị chỉnh nha tạm thời có thể được sử dụng để giúp di chuyển răng và giảm thời gian niềng răng của bạn. Đôi khi những hoạt động này loại bỏ hoàn toàn nhu cầu cần phẫu thuật hàm.

Đôi khi, lập kế hoạch phẫu thuật ảo (VSP) sẽ được sử dụng để hướng dẫn bác sĩ phẫu thuật của bạn điều chỉnh và chỉnh sửa vị trí hàm trong quá trình phẫu thuật để có kết quả tối ưu nhất.

Quá trình thực hiện

Trước khi làm thủ thuật

Phẫu thuật hàm được thực hiện bởi các bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt. Phẫu thuật thường được thực hiện trong khi gây mê toàn thân. Phẫu thuật diễn ra trong bệnh viện và cần thời gian lưu trú từ 2 – 4 ngày.

Trong quá trình

Phẫu thuật thường có thể được thực hiện bên trong miệng, do đó sẽ không có xuất hiện trên cằm, hàm hoặc xung quanh miệng. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể phải thực hiện các vết rạch nhỏ bên ngoài miệng.

Bác sĩ phẫu thuật sẽ thực hiện các vết cắt trên xương hàm và di chuyển chúng vào đúng vị trí. Sau khi hoàn thành, các xương nhỏ, vít và dây chun có thể được sử dụng để cố định xương tại vị trí mới. Các vít này - nhỏ hơn giá đỡ sử dụng để niềng răng – sẽ trở nên tích hợp vào cấu trúc xương theo thời gian.

Trong một số trường hợp, các xương mới có thể được bổ sung vào hàm. Bác sĩ phẫu thuật sẽ chuyển xương từ hông, chân hoặc xương sườn tới hàm và cố định nó bằng đĩa và vít. Trong các trường hợp khác, xương có thể được định hình lại để có thể vừa vặn hơn.

Phẫu thuật hàm có thể được thực hiện ở hàm trên, hàm dưới, cằm hoặc kết hợp.

Hàm trên (chỉnh hình hàm trên)

Phẫu thuật hàm trên có thể được thực hiện để điều chỉnh tình trạng:

• Hàm trên bị thụt vào hoặc nhô ra đáng kể

• Lệch khớp cắn (crossbite)

• Quá nhiều hoặc quá ít răng lộ ra khi cười

• Khớp cắn hở

• Giảm tình trạng lõm xuống ở giữa mặt (midfacial hypoplasia)

Bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt xương phía trên răng của bạn để toàn bộ hàm trên - bao gồm vòm miệng và răng trên - có thể hợp nhất thành một. Hàm và răng trên được di chuyển về phía trước cho đến khi chúng vừa khít với răng dưới. Việc này có thể được lập kế hoạch trước trên máy tính để xác định xem có cần thực hiện thêm một số công việc, chẳng hạn như chỉnh nha, để giúp điều chỉnh bất kỳ tình trạng sai lệch nào hay không.

Khớp cắn hở xảy ra khi phần xương thừa phát triển phía trên răng hàm. Để khắc phục điều này, bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ loại bỏ phần xương thừa.

Khi xương hàm đã được căn chỉnh lại, các đĩa và đinh vít sẽ giữ xương ở vị trí mới của nó.

Hàm dưới (chỉnh hình hàm dưới)

Phẫu thuật cắt xương hàm dưới có thể giúp điều chỉnh:

• Hàm dưới tụt vào trong

• Hàm dưới nhô ra

Bác sĩ phẫu thuật sẽ thực hiện các vết cắt phía sau răng hàm và theo chiều dọc xuống xương hàm để mặt trước của hàm có thể hợp thành một. Sau đó, hàm có thể được di chuyển đến vị trí mới của nó về phía trước hoặc phía sau. Các đĩa và vít sẽ giữ xương hàm lại với nhau trong quá trình lành lại.

Phẫu thuật cằm (tạo hình cằm)

Phẫu thuật tạo cằm có thể điều chỉnh tình trạng cằm nhỏ (cằm lệch). Cằm nhỏ thường đi kèm với tình trạng hàm dưới bị thụt vào trong nghiêm trọng.

Thông thường, bác sĩ phẫu thuật có thể thay đổi xương hàm và tái cấu trúc cằm trong cùng một cuộc phẫu thuật. Bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt một phần xương cằm ở mặt trước của hàm, di chuyển nó về phía trước và cố định nó ở vị trí mới bằng các đĩa và vít.

Sau khi làm thủ thuật

Sau khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn các hướng dẫn. Chúng thường bao gồm:

• Bạn có thể ăn gì

• Vệ sinh răng miệng

• Tránh hút thuốc lá

• Tránh hoạt động gắng sức

• Thuốc để kiểm soát cơn đau

• Khi nào có thể trở lại làm việc hoặc đi học, thường là sau 1 – 3 tuần

Quá trình lành xương hàm ban đầu thường mất khoảng 6 tuần sau khi phẫu thuật, nhưng quá trình lành hoàn toàn có thể mất đến 12 tuần.

Sau khi xương hàm lành lại - khoảng 6 tuần - bác sĩ chỉnh nha của bạn sẽ hoàn thành việc sắp xếp răng của bạn bằng thủ thuật niềng răng. Toàn bộ quá trình chỉnh nha, bao gồm cả phẫu thuật và niềng răng, có thể mất vài năm. Khi các mắc cài được tháo ra, bạn có thể cần đeo hàm duy trì để giữ nguyên vị trí của răng.

Kết quả

Điều chỉnh vị trí của hàm và răng của bạn bằng phẫu thuật hàm có thể giúp:

• Hình dáng cân đối của khuôn mặt

• Cải thiện chức năng của răng

• Lợi ích sức khỏe từ việc cải thiện giấc ngủ, hơi thở, nhai và nuốt

• Cải thiện khiếm khuyết về giọng nói

Các lợi ích phụ của phẫu thuật hàm có thể bao gồm:

• Cải thiện ngoại hình

• Cải thiện sự tự tin