CHOLESTEROL LÀ GÌ?

Cholesterol là một trong ba loại lipid quan trọng trong hệ tuần hoàn và phải liên kết với các protein hòa tan trong nước để di chuyển trong cơ thể theo hệ thống mạch máu. Phức hợp được hình thành giữa cholesterol và protein bao gồm các lipoprotein như LDL, HDL, v.v., tồn tại ở các trọng lượng phân tử khác nhau. 

 Ngoài việc được cung cấp thức ăn, cơ thể mỗi người có khả năng sản xuất ra chất này, khoảng 80% cholesterol nội sinh được hình thành ở gan, phần còn lại được tổng hợp từ Acetyl coA ở ruột. Nhiều người cho rằng cholesterol là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh tim mạch, mỡ máu... điều này hoàn toàn đúng, nhưng ít ai biết rằng cơ thể cũng cần chất này.

Cholesterol trong máu

VAI TRÒ CỦA CHOLESTEROL

Cholesterol có các vai trò sau đây:

•  Cholesterol là nguồn cung cấp hormone steroid để duy trì hoạt động bình thường của cơ thể. 

•  Chất này cũng tham gia vào quá trình tổng hợp Cortisol và tham gia vào quá trình điều chỉnh lượng đường trong máu. 

•  Chất béo Steroid Cholesterol hình thành nên hormone aldosteron, có tác dụng giữ nước và muối trong cơ thể. 

•  Chất béo LDL chịu trách nhiệm liên kết trực tiếp với vi khuẩn và virus nguy hiểm, làm mất độc lực của chúng và hạn chế khả năng gây hại cho cơ thể. 

• Có khả năng làm lành vết thương nhanh chóng, chống nhiễm trùng. 

• Cholesterol là một thành phần thiết yếu tạo nên tất cả các tế bào cơ thể. 

• Cholesterol và lipid bị phân cực bởi hoạt động cấu trúc của màng tế bào. 

•  Sự hình thành vỏ myelin trong các tế bào thần kinh (phục vụ cho việc phân tách sự dẫn truyền xung động thần kinh) không thể thiếu chất cholesterol. 

•  Ngoài những vai trò trên, cholesterol còn tham gia vào quá trình sản xuất mật ở gan, hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn.

• Nhờ các gốc tự do có trong  lipid mà cholesterol còn là chất chống oxy hóa quan trọng trong cơ thể. 

• Nếu cơ thể cắt nhiều động mạch, tĩnh mạch, mô hoặc tế bào sau khi phẫu thuật, gan sẽ nhanh chóng sản xuất cholesterol và theo máu đi khắp cơ thể để làm sạch và chữa lành các tổn thương.

Vai trò của Cholesterol đối với cơ thể

NGUYÊN NHÂN GÂY TĂNG CHOLESTEROL

Các nguyên dẫn đến việc tăng cholesterol

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ, các sản phẩm từ sữa, kem, bơ, pho mát, bánh nướng, gan và  nội tạng động vật, thực phẩm chiên  như khoai tây chiên, gà rán hoặc  thực phẩm làm từ  cacao, bơ, sô cô la… 

• Ít vận động: Những người ngồi hoặc nằm quá nhiều có nguy cơ cao bị cholesterol trong máu. Duy trì lối sống tập thể dục thường xuyên và hoạt động thể chất giúp giảm chất béo trung tính. 

• Hút thuốc: Hút thuốc  làm giảm HDL-cholesterol tốt

• Tuổi và giới tính: Phụ nữ sau mãn kinh có thể có mức cholesterol cao.

• Thuốc: Một số loại thuốc, nếu được sử dụng, có thể làm tăng chất béo trung tính. 

• Uống rượu thường xuyên: Làm tổn thương gan và dẫn đến tăng lượng cholesterol trong cơ thể. 

• Bệnh tật: Những người mắc  một số bệnh lý như tiểu đường, suy giáp  làm tăng nồng độ cholesterol trong cơ thể 

• Tiền sử gia đình bị cholesterol máu cao, đây được coi là một trong yếu tố di truyền có nguy cơ làm tăng khả năng bạn bị cholesterol máu cao. Điều này được xác định bởi các gen kiểm soát cơ thể bạn xử lý cholesterol và chất béo do cha mẹ bạn truyền lại cho bạn.

Uống rượu làm tăng Cholesterol trong máu

KIỂM SOÁT CHOLESTEROL BẰNG LỐI SỐNG LÀNH MẠNH

Ngoài việc tuân thủ theo một chế độ ăn lành mạnh và đa dạng, bạn có thể thử một số mẹo sau đây nhằm giúp bạn kiểm soát cholesterol của mình một cách hiệu quả:

• Hạn chế  thức ăn nhanh như bánh nướng, bánh ngọt, bánh pizza, cá chiên, khoai tây chiên, bánh mì kẹp thịt và các món mì ống. 

• Hạn chế  đồ ăn vặt có  nhiều đường (mỗi tuần một lần), bao gồm bánh ngọt, khoai tây chiên, bánh quy, kẹo dẻo và socola. 

• Tích cực ăn nhiều rau xanh với 5 khẩu phần rau mỗi ngày. 

• Ăn bánh mì nguyên hạt.

• Sử dụng các loại hạt đơn giản, không  đường hoặc muối.

• Bạn cũng nên ăn  trái cây tươi, tốt nhất là hai phần trái cây mỗi ngày. 

• Ăn ít nhất hai bữa một tuần bao gồm các loại đậu như đậu xanh, đậu Hà Lan, đậu tây, đậu lăng và đậu lăng. Ngoài ra, hãy kiểm tra hàm lượng của thực phẩm và  chọn các sản phẩm có hàm lượng muối (natri) thấp nhất. 

• Sử dụng bơ và bơ thực vật  làm từ  chất béo không bão hòa  mỗi ngày, chẳng hạn như hạt hướng dương, hạt cải và nguyên chất.

• Ăn 2-3 phần cá dầu mỗi tuần. Mỗi phần cá dầu là 150 g. Bạn có thể chọn cá tươi, đóng hộp hoặc đông lạnh.

• Ăn tối đa 7 quả trứng  mỗi tuần. 

• Chọn thịt nạc không mỡ và  gia cầm không da.

• Bạn nên hạn chế tiêu thụ  thịt đỏ chưa qua chế biến ở mức dưới 350g mỗi tuần. Hạn chế hoặc tránh các loại thịt đã qua chế biến, bao gồm cả xúc xích và thịt nguội.

Thường xuyên ăn bánh mì nguyên hạt

Hạn chế ăn thức ăn nhanh