CHÓNG MẶT KỊCH PHÁT LÀNH TÍNH

Tổng quát

Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV) là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của chóng mặt - cảm giác đột ngột bên trong đang quay cuồng.

BPPV gây ra các đợt chóng mặt ngắn từ nhẹ đến dữ dội. Nó thường được diễn ra khi có những thay đổi cụ thể trong vị trí của đầu chẳng hạn như khi bạn ngẩng đầu lên xuống, khi bạn nằm xuống, khi bạn trở mình hoặc ngồi lên trên giường.

Mặc dù BPPV có thể gây khó chịu nhưng nó hiếm khi nghiêm trọng. Bạn có thể được điều trị hiệu quả cho chứng chóng mặt kịch phát lành tính khi đến khám tại phòng khám của bác sĩ.

Triệu chứng

Các dấu hiệu và triệu chứng của chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV) có thể bao gồm:

Cảm giác rằng bạn hoặc môi trường xung quanh bạn đang quay hoặc chuyển động (chóng mặt)
Mất thăng bằng hoặc đứng không vững
Buồn nôn
Nôn mửa

Các dấu hiệu và triệu chứng của BPPV có thể xuất hiện và biến mất. Chúng thường kéo dài dưới một phút. Các đợt BPPV có thể biến mất trong một khoảng thời gian và sau đó tái phát lại.

Các hoạt động gây ra các dấu hiệu và triệu chứng của BPPV có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng hầu như luôn xảy ra khi thay đổi tư thế đầu. Một số người cũng cảm thấy mất thăng bằng khi đứng hoặc đi bộ.

Chóng mặt kịch phát lành tính là một bệnh lý hiếm gây các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe

Khi nào đến gặp bác sĩ

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn các dấu hiệu chóng mặt tái phát thường xuyên, đột ngột, dữ dội, kéo dài và không rõ nguyên nhân.

Tìm kiếm sự chăm sóc khẩn cấp

Mặc dù rất hiếm trường hợp chóng mặt kịch phát lành tính là dấu hiệu của một bệnh nghiêm trọng, nhưng hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn bị chóng mặt hoặc hoa mắt kèm theo bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

Đau đầu đau dữ dội
Lên cơn sốt
Nhìn đôi hoặc mất thị lực
Mất thính lực
Khó nói
Yếu chân hoặc tay
Mất ý thức
Ngã hoặc đi lại khó khăn
Tê hoặc ngứa ran

Các dấu hiệu và triệu chứng được liệt kê ở trên có thể báo hiệu một vấn đề nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân

Thông thường, không có nguyên nhân rõ ràng nào cho BPPV. Đây được gọi là BPPV vô căn.

Nguyên nhân do các tác động ngoại lực đến đầu hoặc các hoạt động thay đổi tư thế đầu. Các nguyên nhân ít phổ biến hơn của BPPV bao gồm các rối loạn làm tổn thương tai trong của bạn hoặc hiếm hơn là tổn thương xảy ra trong quá trình phẫu thuật tai hay nằm ngửa trong thời gian dài, chẳng hạn như trên ghế nha sĩ. BPPV cũng có liên quan đến chứng đau nửa đầu.

Vai trò của tai

Bên trong tai có một cơ quan nhỏ gọi là tiền đình. Nó bao gồm ba cấu trúc hình vòng lặp (kênh hình bán nguyệt) chứa chất lỏng và các cảm biến nhỏ, giống như sợi tóc để theo dõi chuyển động quay của đầu bạn.

Các cấu trúc khác trong tai theo dõi chuyển động của đầu - lên và xuống, phải và trái, qua lại - và vị trí của đầu liên quan đến trọng lực. Các cơ quan tai này chứa các tinh thể khiến bạn nhạy cảm với trọng lực.

Vì nhiều lý do, những tinh thể này có thể bị bong ra. Khi chúng trở nên tách rời, chúng có thể di chuyển vào một trong các kênh hình bán nguyệt - đặc biệt là khi bạn đang nằm. Điều này làm cho ống bán nguyệt trở nên nhạy cảm với những thay đổi vị trí của đầu mà nó thường không phản ứng lại, đó là điều khiến bạn cảm thấy chóng mặt.

Các yếu tố nguy cơ

Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính xảy ra thường xuyên nhất ở những người từ 50 tuổi trở lên, nhưng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. BPPV cũng phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới. Chấn thương đầu hoặc bất kỳ rối loạn nào khác của các cơ quan thăng bằng trong tai có thể khiến bạn dễ bị BPPV hơn.

Các biến chứng

Mặc dù BPPV là nhiều người khó chịu nhưng hiếm khi gây ra biến chứng. Tuy nhiên, cơn chóng mặt của BPPV có thể khiến bạn đứng không vững, có nguy cơ ngã cao hơn.

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể làm một loạt các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây chóng mặt của bạn. Trong khi khám sức khỏe, bác sĩ có thể sẽ tìm:

Các dấu hiệu và triệu chứng chóng mặt được thúc đẩy bởi chuyển động của mắt hoặc đầu
Chóng mặt với các chuyển động cụ thể của mắt xảy ra khi bạn nằm ngửa
Chuyển động không chủ ý của mắt bạn từ bên này sang bên kia
Không có khả năng kiểm soát chuyển động mắt

Nếu bác sĩ không thể tìm ra nguyên nhân gây ra các dấu hiệu và triệu chứng, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như:

Kỹ thuật ghi điện tử (ENG) hoặc điện tử ghi âm (VNG).
Chụp cộng hưởng từ (MRI). Thử nghiệm này sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh cắt ngang của đầu và cơ thể của bạn. Bác sĩ có thể sử dụng những hình ảnh này để xác định và chẩn đoán một loạt các bệnh lý. MRI có thể được thực hiện để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây chóng mặt.

Điều trị

Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính có thể tự khỏi trong vòng vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên, để giúp thuyên giảm BPPV sớm hơn, bác sĩ, chuyên gia thính học hoặc vật lý trị liệu có thể điều trị cho bạn bằng một loạt các chuyển động được gọi là quy trình định vị lại ống tủy.

Canalith tái định vị

Được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ, quy trình định vị lại ống tủy bao gồm một số thao tác đơn giản và chậm rãi để định vị đầu của bạn. Mục đích là để di chuyển các hạt từ các ống bán nguyệt chứa đầy chất lỏng của tai trong vào một khu vực mở nhỏ như túi (tiền đình), nơi các hạt này không gặp rắc rối và dễ được hấp thụ hơn.

Mỗi vị trí được giữ trong khoảng 30 giây sau khi bất kỳ triệu chứng hoặc chuyển động bất thường nào của mắt dừng lại. Thủ tục này thường hoạt động sau một hoặc hai lần điều trị.

Bác sĩ có thể sẽ hướng dẫn bạn cách tự thực hiện thủ thuật để bạn có thể thực hiện tại nhà nếu cần.

Phẫu thuật thay thế

Trong một số trường hợp hiếm hoi khi thủ thuật đặt lại ống tủy không hoạt động, bác sĩ có thể đề nghị một thủ thuật phẫu thuật. Trong quy trình này, một nút bịt xương được sử dụng để chặn phần tai trong gây chóng mặt. Nút này ngăn chặn ống hình bán nguyệt trong tai của bạn không thể phản ứng với các chuyển động của hạt hoặc chuyển động của đầu nói chung. Tỷ lệ thành công đối với phẫu thuật thắt ống tủy là khoảng 90%.