CHỤP X-QUANG

Tổng quan

Chụp X-quang là một xét nghiệm nhanh chóng, không gây đau đớn, giúp cung cấp hình ảnh của các cấu trúc bên trong cơ thể - đặc biệt là xương của bạn.

Các chùm tia X sẽ đi qua cơ thể của bạn và chúng được hấp thụ với số lượng khác nhau tùy thuộc vào mật độ của vật chất mà chúng đi qua. Các tế bào hay vật liệu dày đặc, chẳng hạn như xương và kim loại, hiển thị dưới dạng màu trắng trên hình chụp X-quang. Không khí trong phổi của bạn sẽ cho màu đen. Chất béo và cơ bắp xuất hiện dưới dạng màu xám.

Đối với một số loại xét nghiệm tia X, các chất cản quang - chẳng hạn như iốt hoặc bari - được đưa vào cơ thể bạn để hiển thị chi tiết hơn trên hình chụp.

Tại sao cần thực hiện

Công nghệ tia X được sử dụng để kiểm tra nhiều bộ phận của cơ thể.

Xương và răng

• Gãy xương và nhiễm trùng. Trong hầu hết các trường hợp, gãy và nhiễm trùng ở xương và răng có thể hiển thị rõ ràng trên X-quang.

• Viêm khớp. Chụp X-quang khớp của bạn có thể tiết lộ bằng chứng về bệnh viêm khớp. Chụp X-quang trong nhiều năm liên tục có thể giúp bác sĩ xác định xem bệnh viêm khớp của bạn có đang tiến triển xấu đi hay không.

• Sâu răng. Nha sĩ sử dụng tia X để kiểm tra lỗ sâu răng của bạn.

• Bệnh loãng xương. Các loại xét nghiệm X-quang đặc biệt có thể đo mật độ xương của bạn.

• Ung thư xương. Chụp X-quang có thể cho thấy khối u xương.

Ngực

• Nhiễm trùng hoặc bệnh lý phổi. Bằng chứng của bệnh viêm phổi, bệnh lao hoặc ung thư phổi có thể hiển thị trên phim chụp X-quang ngực.

• Ung thư vú. Chụp nhũ ảnh là một loại xét nghiệm tia X đặc biệt được sử dụng để kiểm tra mô vú.

• Phì đại tim. Dấu hiệu suy tim sung huyết này hiển thị rõ ràng trên phim chụp X-quang.

• Các mạch máu bị tắc nghẽn. Tiêm chất cản quang có chứa i-ốt có thể giúp làm nổi bật các phần của hệ thống tuần hoàn từ đó có thể quan sát rõ ràng được trên X-quang.

Bụng

• Các vấn đề về đường tiêu hóa. Bari, một chất cản quang được cung cấp trong đồ uống hoặc thuốc xổ, có thể giúp quan sát các vấn đề trong hệ tiêu hóa của bạn.

• Dị vật bị nuốt. Nếu con bạn nuốt phải thứ gì đó chẳng hạn như chìa khóa hoặc đồng xu, phim chụp X-quang có thể cho biết vị trí của vật đó.

Rủi ro

Tiếp xúc với bức xạ

Một số người lo lắng rằng tia X không an toàn vì tiếp xúc với bức xạ có thể gây ra đột biến tế bào dẫn tới ung thư. Lượng bức xạ bạn tiếp xúc trong quá trình chụp X-quang phụ thuộc vào mô hoặc cơ quan được kiểm tra. Độ nhạy với bức xạ phụ thuộc vào độ tuổi của bạn, trẻ em nhạy cảm hơn người lớn.

Tuy nhiên, nói chung, mức độ phơi nhiễm bức xạ từ tia X là thấp và lợi ích từ các xét nghiệm này lớn hơn nhiều so với rủi ro.

Tuy nhiên, nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ rằng có thể mang thai, hãy nói với bác sĩ của bạn trước khi chụp X-quang. Mặc dù rủi ro của hầu hết các tia X chẩn đoán đối với thai nhi là nhỏ, nhưng bác sĩ có thể xem xét một xét nghiệm hình ảnh khác, chẳng hạn như siêu âm.

Thuốc cản quang

Ở một số người, việc tiêm thuốc cản quang có thể gây ra các phản ứng phụ như:

• Cảm giác nóng hoặc đỏ bừng

• Vị kim loại

• Lâng lâng

• Buồn nôn

• Ngứa

• Nổi mề đay

Hiếm khi xảy ra các phản ứng nghiêm trọng với thuốc cản quang, bao gồm:

• Huyết áp thấp nghiêm trọng

• Sốc phản vệ

• Tim ngừng đập

Bạn cần chuẩn bị những gì?

Các loại tia X khác nhau đòi hỏi các các chuẩn bị khác nhau. Hỏi bác sĩ hoặc y tá của bạn về hướng dẫn cụ thể.

Trang phục

Thông thường, bạn cần cởi quần áo ở bất cứ bộ phận nào trên cơ thể bạn được kiểm tra. Bạn có thể mặc áo choàng trong quá trình xét nghiệm, tùy thuộc vào khu vực được chụp X-quang. Bạn cũng có thể được yêu cầu tháo đồ trang sức, kính mắt và bất kỳ đồ vật kim loại nào vì chúng có thể hiển thị trên phim chụp X-quang.

Thuốc cản quang

Trước một số xét nghiệm tia X, bạn được uống một chất lỏng gọi là thuốc cản quang. Các thuốc cản quang, chẳng hạn như bari và i-ốt, giúp hiển thị rõ hơn một khu vực cụ thể của cơ thể bạn trên hình ảnh X-quang. Bạn có thể uống chất cản quang hoặc sử dụng dưới dạng thuốc tiêm, thuốc xổ.

Quá trình thực hiện

Trong quá trình chụp X-quang

Chụp X-quang được thực hiện tại phòng khám bác sĩ, phòng khám nha sĩ, phòng cấp cứu và bệnh viện - bất cứ nơi nào có máy chụp X-quang. Máy này tạo ra một bức xạ đi qua cơ thể bạn và ghi lại hình ảnh trên một thiết bị chuyên dụng. Bạn không thể cảm nhận gì khi được chụp X-quang.

Kỹ thuật viên định vị cơ thể của bạn để có được những góc chụp cần thiết. Họ đó có thể dùng gối hoặc bao cát để giúp bạn giữ nguyên tư thế. Trong quá trình tiếp xúc với tia X, bạn cần nằm yên và thỉnh thoảng nín thở để hình ảnh không bị mờ.

Quy trình chụp X-quang có thể chỉ mất vài phút đối với chụp X-quang đơn giản hoặc lâu hơn đối với các quy trình nhiều bước hơn, chẳng hạn như quy trình sử dụng thuốc cản quang.

Chụp X-quang cho con bạn

Nếu trẻ nhỏ đang được chụp X-quang, có thể sử dụng các biện pháp hoặc các kỹ thuật khác để giữ trẻ nằm yên. Những điều này sẽ không gây hại cho con bạn và sẽ giúp quy trình không phải lặp lại nhiều lần, điều này có thể cần thiết nếu trẻ di chuyển trong quá trình tiếp xúc với tia X.

Bạn có thể được phép ở lại với con mình trong suốt quá trình xét nghiệm. Nếu bạn vẫn ở trong phòng trong thời gian tiếp xúc với tia X, bạn có thể sẽ được yêu cầu mặc trang phục bằng chì để che chắn bạn khỏi những tiếp xúc không cần thiết.

Sau khi chụp X-quang

Sau khi chụp X-quang, bạn thường có thể tiếp tục các hoạt động bình thường. Chụp X-quang định kỳ thường không gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, nếu bạn đã tiêm thuốc cản quang trước khi chụp X-quang, hãy uống nhiều nước để giúp cơ thể loại bỏ chất này. Gọi cho bác sĩ nếu bạn bị đau, sưng hoặc đỏ ở vết tiêm. Hỏi bác sĩ của bạn về các dấu hiệu và triệu chứng khác để theo dõi.

Kết quả

Các tia X được lưu trên máy tính, có thể được xem trên màn hình trong vòng vài phút. Bác sĩ X quang thường quan sát, giải thích kết quả và gửi báo cáo cho bác sĩ của bạn. Sau đó bác sĩ sẽ giải thích kết quả của xét nghiệm cho bạn. Trong trường hợp khẩn cấp, kết quả chụp X-quang của bạn có thể được cung cấp cho bác sĩ trong vài phút.