CƠ TỨ ĐẦU

TỔNG QUÁT

Cơ tứ đầu là gì?

Cơ tứ đầu, hay cơ tứ đầu đùi, là một nhóm cơ ở phía trước đùi của bạn. Chúng chứa nhiều khối lượng hơn bất kỳ nhóm cơ nào khác trong cơ thể chúng ta. Bạn sử dụng tứ của mình để thực hiện nhiều chuyển động khác nhau, bao gồm đá, chạy, nhảy và đi bộ.

Trong quá khứ, các chuyên gia tin rằng có 4 cơ tứ đầu. Trong tiếng Latinh, từ gốc “quad” có nghĩa là “bốn”. Nhưng gần đây, họ đã phát hiện ra một cơ thứ 5 trong nhóm này.

Cơ tứ đầu của bạn rất dễ bị chấn thương, chẳng hạn như bầm tím từ những cú đánh vào phía trước đùi. Các cơ này cũng chịu rất nhiều áp lực từ khớp hông và khớp gối của bạn, do đó có thể xảy ra hiện tượng căng cơ tứ đầu đùi hoặc “gập tứ chi”.

Cơ tứ đầu của chúng ta là cơ xương. Chúng là các cơ tự động, nghĩa là bạn kiểm soát cách chúng di chuyển và hoạt động. Một số cơ khác trong cơ thể, chẳng hạn như cơ tim, hoạt động không tự động. Điều này có nghĩa là chúng hoạt động mà bạn không cần phải suy nghĩ về nó.

CHỨC NĂNG

Chức năng của cơ tứ đầu là gì?

Chức năng chính của cơ tứ đầu là giúp bạn duỗi thẳng đầu gối. Bên cạnh đó còn có:

• Hấp thụ lực khi gót chân của bạn chạm đất.

• Gập hông.

• Giúp duy trì tư thế đúng và thăng bằng.

• Di chuyển và ổn định xương bánh chè.

• Điều chỉnh dáng đi của bạn (cách chúng ta đi bộ).

GIẢI PHẪU HỌC

Cơ tứ đầu nằm ở đâu?

Cơ tứ đầu của bạn nằm ở mặt trước của đùi, trên đầu gối và dưới hông. Gân gắn chúng vào xương chậu, xương hông, xương đùi (xương đùi) và xương bánh chè của bạn.

Cơ tứ đầu được cấu tạo như thế nào?

Năm cơ tứ đầu bao gồm:

• Cơ thẳng trước đùi (rectus femoris): Cơ này có hai đầu, bắt nguồn từ xương hông và xương chậu của bạn. Nó kéo dài xuống đầu gối của chúng ta. Đây là cơ tứ đầu duy nhất có chức năng kéo dài khớp háng và khớp gối.

• Cơ giữa đùi (vastus intermedius): Cơ này nằm ở giữa đùi, bên dưới cơ thẳng trước đùi. Giống như các cơ bắp khác, chức năng chính của nó là kéo dài đầu gối của bạn.

• Cơ căng giữa đùi (tensor of vastus intermedius): Là cơ tứ đầu được phát hiện gần đây nhất, là cơ nghiêng nằm giữa cơ rộng ngoài và cơ giữa đùi. Các nhà nghiên cứu vẫn đang nghiên cứu về  năng của nó.

• Cơ rộng ngoài (vastus lateralis): Cơ này kết nối xương đùi của bạn với xương bánh chè. Nó chạy dọc bên ngoài đùi của bạn. Đây là cơ lớn nhất và mạnh nhất trong số 5 cơ tứ đầu.

• Cơ rộng giữa (vastus medialis): Cơ này cũng kết nối xương đùi của bạn với xương bánh chè. Nó chạy dọc bên trong đùi của bạn. Đây là cơ nhỏ nhất trong số các cơ tứ đầu.

Tất cả 5 cơ này đều có các đầu hợp nhất thành một gân duy nhất, gân cơ tứ đầu đùi. Gân này gắn chúng vào xương bánh chè.

Cơ tứ đầu được làm từ gì?

Cơ tứ đầu của bạn chứa rất nhiều sợi cơ nhỏ, đàn hồi. Những sợi này giúp cơ co lại hoặc thắt chặt. Các sợi cơ có màu đỏ và trắng, khiến cho cơ có dạng sọc.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Những tình trạng và rối loạn nào ảnh hưởng đến cơ tứ đầu?

Các chấn thương cơ tứ đầu là do căng cơ. Cơ tứ đầu căng là kết quả của các sợi cơ căng ra quá mức. Căng cơ thường ảnh hưởng đến cơ thẳng trước đùi vì cơ này có chức năng kéo dài hai khớp rất di động.

Căng cơ tứ đầu đùi có thể từ nhẹ đến nặng:

• Độ 1: Các sợi cơ căng ra quá mức hoặc rách nhẹ. Bạn có thể cảm thấy đau nhẹ cơ đùi hoặc thấy một số vết sưng tấy, nhưng bạn vẫn có thể sử dụng chân của mình.

• Độ 2: Đây là những vết rách cơ tứ đầu nghiêm trọng hơn. Chúng có thể gây ra đau đớn và mất sức. Bạn có thể không thể dồn trọng lượng lên chân của mình.

• Độ 3: Tình trạng này đồng nghĩa với gân bị rách hoàn toàn khỏi xương bánh chè hoặc cơ bị rách ra khỏi gân. Bạn không thể sử dụng chân của mình do sưng và đau dữ dội. Bạn có thể nhận thấy tình trạng này dưới da nếu bị rách cơ tứ đầu đùi.

Các chấn thương cơ tứ đầu khác bao gồm:

• Nhồi máu cơ tứ đầu thường là kết quả của một cú đánh trực tiếp vào phía trước đùi của bạn. Bạn có thể bị bầm tím hoặc tụ máu (một loại vết bầm khiến máu đọng lại dưới da và tổn thương mô). Tác động nghiêm trọng có thể dẫn đến viêm cơ ossificans (mô xương được hình thành bên trong cơ).

• Vết rách: Vết thương hở làm đứt da đùi có thể làm tổn thương cơ tứ đầu hoặc gân của bạn. Vết rách có thể do ngã, tai nạn ô tô hoặc chấn thương trong thể thao.

• Viêm gân: Viêm các gân kết nối cơ tứ đầu với xương bánh chè hoặc hông có thể gây đau ở đùi. Viêm gân có thể gây kích thích cơ bắp và gia tăng thêm áp lực lên chúng. Nó cũng có thể dẫn đến giảm khả năng vận động ở đầu gối, đùi hoặc hông của bạn.

Các chấn thương cơ tứ đầu đùi phổ biến như thế nào?

Chấn thương cơ tứ đầu là không phổ biến. Một nghiên cứu về các vận động viên cho thấy rằng căng cơ đùi xảy ra ở khoảng 1 trong số 10.000 vận động viên. Chấn thương gân kheo, ảnh hưởng đến các cơ ở mặt sau của đùi, có xu hướng phổ biến hơn.

Ai có thể bị chấn thương cơ tứ đầu đùi?

Chấn thương cơ tứ đầu thường gặp ở các vận động viên chạy, nhảy và đá; bao gồm những người chạy nước rút và những người chơi bóng đá, bóng bầu dục, bóng rổ và bóng chày.

Bạn cũng có nguy cơ bị đau vùng cơ tứ đầu nếu:

• Trên 40 tuổi.

• Có một số tình trạng sức khỏe có thể làm suy yếu gân, chẳng hạn như bệnh đa xơ cứng, tiểu đường, bệnh gút hoặc viêm khớp dạng thấp.

• Đã từng bị chấn thương cơ tứ đầu.

• Bị mỏi cơ tứ đầu.

• Có cơ hoặc gân yếu.

• Sử dụng corticosteroid hoặc một số loại thuốc khác, có thể làm yếu cơ và gân.

CHĂM SÓC

Làm thế nào tôi có thể giữ cho cơ tứ đầu của mình khỏe mạnh?

Chăm sóc cơ tứ đầu của bạn bằng cách:

• Không di chuyển chân hoặc đầu gối ra quá xa hông.

• Cho cơ tứ đầu nghỉ ngơi giữa các buổi tập hoặc sau khi gắng sức.

• Kéo căng và làm nóng cơ tứ đầu của bạn trước khi bắt đầu các hoạt động.

CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

Khi nào tôi nên gọi cho bác sĩ của mình?

Liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu:

• Không thể cử động chân của bạn.

• Cảm thấy tê ở hông, chân hoặc đầu gối của bạn.

• Đau dữ dội, đột ngột ở bất cứ vị trí nào trên chân.

LƯU Ý

Cơ tứ đầu của bạn đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp chúng ta đi bộ, chạy, nhảy và đá. Chấn thương cơ tứ đầu, chẳng hạn như căng cơ hoặc co cứng, có thể khiến bạn không thể duỗi thẳng đầu gối hoặc đặt trọng lượng trên chân. Hầu hết các cơn đau vùng cơ tứ đầu mức độ nhẹ đến trung bình sẽ thuyên giảm sau khi điều trị bảo tồn. Một chấn thương nặng, chẳng hạn như rách cơ tứ đầu đùi, có thể cần phẫu thuật.