ĐỊA LIỀN

Đặc điểm tự nhiên

Là loại cây thân thảo sống lâu năm và không có thân. 

Lá có 2 – 3 cái, có bẹ và mọc xòe ra trên mặt đất. Phiến lá rộng 6 – 7 cm và dài 8 – 10cm, có hình bầu dục, thót hẹp lại thành cuống. Mép lá nguyên và mặt dưới hơi có lông.

Hoa mọc ở nách lá, không có cuống, có màu trắng pha tím. Thân rễ có nhiều rễ củ, mọc nối tiếp nhau và có hình trứng với nhiều vân ngang.

Cây địa liền mọc hoang nhiều nơi ở nước ta và các nước Châu Á như Thái Lan, Lào, Campuchia, Nam Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia và Indonesia,… Bên cạnh đó, cây còn được trồng ở các cơ quan thuốc nam hoặc các bệnh viện.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Củ của cây địa liền là bộ phận được sử dụng để bào chế thuốc.

Thu hái: Thời gian thu hoạch để củ địa liền đạt chất lượng và nhiều dược tính nhất là từ tháng 11 đến hết tháng 3 hàng năm.

Chế biến: Cần chọn những cây đã trên 2 năm. Rửa sạch đất cát, thái thành miếng mỏng, xông diêm sinh 1 ngày rồi phơi khô. Tuyệt đối không sấy than, củ sẽ đen, mùi kém thơm. Có nơi chỉ đào củ về, rửa sạch phơi khô. 

Địa liền rất dễ bảo quản, hầu như không bị mốc mọt mặc dù điều kiện bảo quản không hơn so với các vị thuốc khác.

Thành phần hóa học

Thành phần hóa học gồm có tinh dầu. Trong tinh dầu, thành phần chủ yếu là bocneola metyl, metyl p. cumari axit etyl este, xinamic andehit và xineola. 

Tác dụng

+ Tác dụng giảm đau, chống viêm và hạ sốt.

+Tác dụng giảm tần số và cường độ trong một số trường hợp đau nhức hay giảm viêm.

+Tác dụng chống viêm cũng là tác dụng làm tăng hiệu lực giảm đau của địa liền.

+Theo Đông y, vị thuốc địa liền có vị cay, tính ấm có tác dụng làm ấm tỳ vị, giảm đau, hành khí, trừ đờm, tán hàn, tiêu thực và trừ thấp.

Công dụng

Địa liền có vị cay, tính ấm và sẽ có các công dụng sau đây:

+Điều trị cảm sốt, nhức đầu.

+Điều trị tiêu hóa kém, ngực bụng lạnh đau.

+Điều trị ho gà.

+Điều trị táo bón kinh niên, nhức đầu, ăn không tiêu.

+Điều trị chứng ăn uống khó tiêu, đau thần kinh tọa, đau dạ dày.

+Điều trị đau nhức răng, tê phù, đau mỏi gân cốt, đau lưng, trị tê thấp.

Liều dùng

Có thể dùng cây địa liền dưới dạng thuốc sắc, ngâm rượu, tán bột hay hoàn viên. Liều lượng dùng tối đa mỗi ngày là 3 – 6 gram.

Lưu ý khi sử dụng

Cây địa liền có tính ấm và một số hoạt chất có thể gây một vài tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, không nên lạm dụng với liều lượng lớn trong thời gian dài. Những đối tượng âm hư, hỏa uất, dạ dày đau nóng rát hoặc thiếu máu không nên dùng cây địa liền để chữa bệnh