ĐỒI THỊ

TỔNG QUÁT

Đồi thị là gì?

Đồi thị là một cấu trúc hình quả trứng ở giữa não của chúng ta. Nó được biết đến như một trạm chuyển tiếp của tất cả thông tin về chuyển động và giác quan - thính giác, vị giác, thị giác và xúc giác (nhưng không phải là khứu giác) - từ cơ thể đến não của chúng ta. Giống như một trạm chuyển tiếp hoặc trạm xe lửa, tất cả thông tin phải đi qua đồi thị trước khi được định tuyến hoặc chuyển hướng đến đích của nó tại vỏ não của bạn (lớp ngoài cùng của não) để xử lý thêm.

CHỨC NĂNG

Chức năng của đồi thị là gì?

Đồi thị của chúng ta thực hiện nhiều chức năng, bao gồm:

• Chuyển tiếp thông tin của các giác quan. Giúp vận chuyển thông tin, dưới dạng tín hiệu thần kinh, từ tất cả các giác quan của bạn (vị giác, xúc giác, nghe, nhìn), ngoại trừ khứu giác, tới não của chúng ta. Mỗi chức năng cảm giác có một nhân đồi thị tiếp nhận, xử lý và truyền thông tin đến từng khu vực liên quan trong vỏ não của chúng ta.

• Thông tin về các chuyển động. Tương tự như thông tin cảm giác, tất cả các thông tin về hoạt động vận động đều đi qua đồi thị của chúng ta.

• Ưu tiên sự chú ý. Đồi thị của chúng ta giúp quyết định điều gì cần tập trung trong số lượng lớn thông tin mà cơ thể nhận được.

• Có vai trò trong ý thức. Đồi thị của bạn đóng một vai trò trong việc giữ cho chúng ta tỉnh táo và minh mẫn.

• Có vai trò trong tư duy (nhận thức) và trí nhớ. Đồi thị của bạn được kết nối với các cấu trúc của hệ thống limbic, có liên quan đến việc xử lý và điều chỉnh cảm xúc, hình thành và lưu trữ ký ức, kích thích tình dục và học tập.

Đồi thị của chúng ta cũng đóng góp vào nhận thức và đóng một vai trò trong giấc ngủ và sự tỉnh táo.

Đồi thị của bạn hoạt động như thế nào?

Các xung cảm giác (“thông tin”) truyền qua các sợi thần kinh từ cơ thể qua các cấu trúc não đến đồi thị của bạn. Các vùng chuyên biệt của đồi thị, được gọi là nhân, chịu trách nhiệm xử lý các thông tin chuyển động hoặc cảm giác khác nhau nhận được từ cơ thể và sau đó gửi thông tin qua các sợi thần kinh đến các vùng liên quan của vỏ não để xử lý.

GIẢI PHẪU HỌC

Đồi thị nằm ở đâu?

Đồi thị nằm trên thân não ở giữa não của bạn. Mặc dù nó có thể trông giống như một cấu trúc duy nhất, nhưng thực sự có hai thùy nằm cạnh nhau, một ở mỗi bán cầu não của bạn. Nằm ở khu vực trung tâm này - giống như trung tâm trên bánh xe đạp - cho phép các kết nối sợi thần kinh (như nan hoa của bánh xe đạp) tiếp cận tất cả các khu vực của vỏ não.

Về mặt sinh học, đồi thị của bạn là một phần của vùng não được gọi là não trung gian, bao gồm vùng dưới đồi, vùng dưới thị và vùng trên đồi.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Điều gì xảy ra nếu đồi thị bị tổn thương?

Đồi thị của bạn là một trạm chuyển tiếp trung tâm để nhận thông tin vận động và cảm giác từ các cơ quan trên cơ thể đưa đến. Sau đó, đồi thị sẽ gửi thông tin này đến các bộ phận khác của não bộ. Vì vậy, tổn thương đồi thị của bạn có thể ảnh hưởng đến nhiều chức năng.

Các triệu chứng tổn thương đồi thị của bạn có thể bao gồm:

• Mất trí nhớ (chứng hay quên).

• Thiếu sự quan tâm hoặc nhiệt tình (thờ ơ).

• Mất khả năng hiểu ngôn ngữ hoặc nói (mất ngôn ngữ).

• Khó chú ý, mất tỉnh táo.

• Rắc rối khi xử lý thông tin cảm quan.

• Suy giảm khả năng vận động.

• Buồn ngủ.

• Đau mãn tính.

Tình trạng tổn thương đồi thị có thể dẫn đến:

• Bất tỉnh và thậm chí hôn mê.

• Rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như mất ngủ và hội chứng mất ngủ trong gia đình (tình trạng mất ngủ có thể dẫn đến tử vong).

• Mất ngôn ngữ Thalamic (nói lộn xộn, nói vô nghĩa).

• Rối loạn vận động, bao gồm run.

• Các hội chứng đau.

• Các vấn đề về thị lực, bao gồm mất thị lực hoặc nhạy cảm với ánh sáng.

• Hội chứng đau thalamic (đau nhói hoặc đau rát).

Các nguyên nhân chính gây tổn thương đồi thị của bạn bao gồm:

• Đột quỵ tại vị trí đồi thị của bạn.

• Khối u trong đồi thị.

Những tình trạng nào ảnh hưởng đến đồi thị?

Một số tình trạng nhất định ảnh hưởng hoặc tổn thương đồi thị của bạn bao gồm:

• Hội chứng mất ngủ trong gia đình (FFI). Hội chứng mất ngủ trong gia đình là một bệnh di truyền prion (một loại protein), tấn công một nhiễm sắc thể cụ thể. Những người bị ảnh hưởng sẽ phát triển chứng mất ngủ ngày càng trầm trọng đi kèm với các cơn hoảng loạn, hoang tưởng, ám ảnh, ảo giác và hoàn toàn không thể ngủ được. Tiếp theo là sụt cân nhanh chóng, mất trí nhớ và mất khả năng nói cho đến khi chết.

• Bệnh Creutzfeldt-Jacob và bệnh Fabry. Những căn bệnh này có chung một đặc điểm giúp chẩn đoán chúng được gọi là dấu hiệu xung động. Sự thay đổi về mật độ ở phía sau đồi thị của bạn xuất hiện dưới dạng hình gậy khúc côn cầu khi chụp MRI.

• Hội chứng Korsakoff. Gây ra bởi rượu, hội chứng này có thể làm hỏng một cấu trúc nhất định trong não của bạn, mammillothalamic fasiculus, kéo dài đến đồi thị.

CHĂM SÓC

Đồi thị có phải là mục tiêu cho bất kỳ phương pháp điều trị nào không?

Nhân trung gian của đồi thị là mục tiêu cho phương pháp kích thích não sâu cho những người mắc bệnh Parkinson chưa được điều trị thành công bằng thuốc.

LƯU Ý

Đồi thị đóng vai trò là trạm chuyển tiếp chính cho não của chúng ta. Tất cả các tín hiệu vận động và cảm giác (ngoại trừ khứu giác) đều đi qua cấu trúc này ở trung tâm não của bạn. Đồi thị được sắp xếp theo các vùng, được gọi là hạt nhân, mỗi vùng có chức năng để xử lý thông tin cụ thể nào đó. Ví dụ, thông tin đi qua mắt của bạn sẽ truyền đến võng mạc và sau đó đến dây thần kinh thị giác. Sau đó, nó sẽ di chuyển đến nhân giáp bên của đồi thị, nơi xử lý thông tin và gửi đến vỏ não thị giác chính của bạn để xử lý. Đồi thị của bạn cũng đóng một vai trò trong việc điều chỉnh giấc ngủ và sự tỉnh táo, và liên quan đến ý thức.