ĐỘNG MẠCH VÀNH

TỔNG QUÁT

Động mạch vành là gì?

Các động mạch vành là những mạch máu chính trong cơ thể của bạn, cung cấp máu cho tim. Chúng giúp tim bạn có thể đập và bơm máu đi khắp cơ thể. Cơ thể có động mạch vành phải (RCA) và động mạch vành chính bên trái (LMCA). Mỗi nhánh chứa các nhánh nhỏ hơn đi sâu vào bên trong cơ tim của bạn.

CHỨC NĂNG

Chức năng của động mạch vành là gì?

Chức năng của động mạch vành và các nhánh của chúng là cung cấp máu cho tim của bạn. Cơ tim của bạn cần oxy và chất dinh dưỡng trong máu để chúng có thể bơm máu qua tim và tới phần còn lại của cơ thể.

GIẢI PHẪU HỌC

Các động mạch vành nằm ở đâu?

Các động mạch vành nằm ở xung quanh và bên trong cơ tim của bạn. Chúng phân nhánh ra khỏi động mạch chủ, là động mạch chính trong cơ thể bạn. Chúng bắt đầu từ gốc động mạch chủ, là phần đầu tiên của động mạch chủ xuất hiện từ tâm thất trái của tim. Tâm thất trái là nơi máu được cung cấp oxy ra khỏi trái tim của bạn và bắt đầu vận chuyển máu lưu thông trong cơ thể. Các nhánh động mạch vành là nhánh đầu tiên trong số nhiều nhánh ra khỏi động mạch chủ.

Cấu trúc động mạch vành

Có hai động mạch vành, mỗi động mạch chứa một số nhánh:

• Động mạch vành phải (RCA): RCA cung cấp máu cho tâm nhĩ phải và tâm thất phải của bạn (nơi máu nghèo oxy đi qua trước khi đến phổi). Các nhánh của nó bao gồm các nút xoang nhĩ (SA) và nhĩ thất (AV). Các nút này gửi tín hiệu điện qua tim của bạn, vì vậy các cơ tim biết khi nào cần co lại. Các nhánh của RCA cũng cung cấp máu đến 1/3 vách liên thất của bạn, là bức tường giữa hai ngăn dưới của tim.

• Động mạch vành chính trái (LMCA): LMCA cung cấp máu cho tâm nhĩ trái và tâm thất trái của bạn. Đây là nơi máu giàu oxy đi từ phổi của bạn tới trước khi tim bơm máu đến phần còn lại của cơ thể. Các nhánh của nó cung cấp máu cho 2/3 còn lại của vách ngăn liên thất.

Có phải cấu trúc của động mạch vành luôn giống nhau không?

Điều quan trọng cần lưu ý là đôi khi cấu trúc của các nhánh động mạch vành là khác nhau ở mỗi người. Một số ví dụ:

• Động mạch vành thường được bao quanh bởi một lớp mỡ nhưng ở một số người, động mạch nằm trong chính cơ tim.

• Nguồn cung cấp máu cho các nút SA và nút AV đến từ LCMA, không phải RCA, ở khoảng 10% số người.

• Đôi khi chỉ một động mạch vành duy nhất phát sinh từ động mạch chủ, sau đó chia thành các nhánh phải và trái.

Hầu hết các biến thể này không có hại và không gây ra các triệu chứng. Nhưng trong một số trường hợp hiếm hoi (< 1% số người) bất thường động mạch vành có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.

Động mạch vành có kích thước lớn như thế nào?

Các động mạch vành chính thường có đường kính từ 3 đến 4 mm. Nó nhỏ hơn một chút so với chiều rộng của ống hút. Kích thước của các động mạch thay đổi một chút tùy theo giới tính, trọng lượng cơ thể và thậm chí cả chủng tộc.

Cấu tạo động mạch vành?

Thành của tất cả các động mạch, bao gồm cả động mạch vành, chứa ba lớp:

• Tunica Inta: Lớp bên trong tiếp xúc với máu và giữ cho nó lưu thông trơn tru qua các động mạch.

• Media: Lớp giữa có tính đàn hồi, vì vậy nó có thể mở rộng và co lại để duy trì huyết áp phù hợp bên trong động mạch của bạn.

• Adventitia: Lớp bên ngoài chứa các mạch nhỏ cung cấp oxy và chất dinh dưỡng từ máu của bạn đến các tế bào trong tim.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Những tình trạng và rối loạn nào gặp phải ở động mạch vành?

Bệnh động mạch vành (CAD) là tình trạng phổ biến nhất gặp phải ở động mạch vành của bạn. CAD thường là kết quả của chứng xơ vữa động mạch, là mảng bám tích tụ bên trong động mạch của bạn. Động mạch bị tắc khiến máu không đến được tim, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim.

Hội chứng mạch vành cấp là tình trạng mất đột ngột lưu lượng máu đến tim qua các động mạch vành. Nhồi máu cơ tim là một loại hội chứng mạch vành cấp tính. Giống như CAD, những tình trạng này cũng là kết quả của chứng xơ vữa động mạch.

Các tình trạng ít phổ biến hơn gặp phải ở động mạch vành của bạn bao gồm:

• Phình mạch: Phình trong thành mạch máu.

• Bất thường bẩm sinh (khi sinh) trong động mạch của bạn.

• Co thắt mạch vành: Cơn co thắt đột ngột của các cơ trong động mạch. Khi các cơ này thắt chặt hoặc co thắt, động mạch của bạn tạm thời bị tắc nghẽn. Điều này có thể dẫn đến đau ngực được gọi là đau thắt ngực Prinzmetal.

CHĂM SÓC

Làm thế nào có thể giữ cho động mạch vành khỏe mạnh?

Giữ cho tim và động mạch vành khỏe mạnh bằng cách:

• Có một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh, ít natri, cholesterol và chất béo bão hòa.

• Tập thể dục thường xuyên.

• Kiểm soát huyết áp của bạn.

• Không hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm thuốc lá.

• Hạn chế uống rượu.

CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

Khi nào tôi nên gọi cho bác sĩ của mình?

Gọi bác sĩ ngay lập tức nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây, đó có thể là dấu hiệu của cơn đau tim:

• Tức ngực.

• Đổ mồ hôi bất chợt.

• Đau hàm, cổ, lưng, cánh tay hoặc vai.

• Khó thở.

• Cảm giác yếu ớt hoặc chóng mặt.

LƯU Ý

Động mạch vành vận chuyển máu đến tim của bạn. Chúng cung cấp cho cơ tim của bạn lượng oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để bơm máu đi khắp cơ thể. Bệnh động mạch vành (CAD) xảy ra nếu những động mạch này bị tắc nghẽn và không cung cấp đủ máu đến tim của bạn. Bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh CAD hoặc đau tim bằng cách tập thể dục, ăn uống lành mạnh, không hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm từ thuốc lá.