HỆ NGOẠI TIẾT

TỔNG QUÁT

Hệ ngoại tiết là gì?

Hệ thống ngoại tiết của bạn bao gồm các tuyến trên khắp cơ thể thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Nó là một phần của hệ thống thần kinh tự chủ của bạn, điều khiển các hành động không tự nguyện với chức năng hỗ trợ sức khỏe của chúng ta.

Các tuyến là các cơ quan nhỏ tiết ra các chất có công dụng kích hoạt các quá trình sinh học nhất định. Ví dụ, các tuyến nước bọt của bạn sản xuất nước bọt để giữ cho miệng của chúng ta ẩm.

Sự khác biệt giữa hệ thống nội tiết và ngoại tiết là gì?

• Hệ thống nội tiết: Các tuyến nội tiết tiết ra hormone và giải phóng chúng trực tiếp vào máu của bạn. Sau đó, dòng máu sẽ lưu thông và cung cấp hormone đến các mô đích.

• Hệ thống ngoại tiết: Các tuyến ngoại tiết tiết ra các chất qua các ống dẫn, mang các chất lên bề mặt của các mô đích.

Các tuyến ngoại tiết hỗ trợ những vùng nào của cơ thể?

Các tuyến ngoại tiết kiểm soát các chức năng cụ thể trong:

• Ngực.

• Miệng, cụ thể là tiết nước bọt.

• Tuyến tụy.

• Da và tóc.

• Ruột non (tá tràng).

CHỨC NĂNG

Chức năng của hệ thống ngoại tiết là gì?

Các tuyến của hệ thống ngoại tiết đảm nhận nhiều chức năng khác nhau.

• Tuyến vú sản xuất sữa.

• Các tuyến nhầy sản xuất chất nhờn để làm lớp lót và bảo vệ các mô mỏng manh bên dưới.

• Các tuyến bã nhờn tạo ra chất nhờn trên bề mặt tóc và da của bạn.

• Các tuyến nhờn sản xuất các chất chẳng hạn như mồ hôi và nước bọt.

Chức năng của các tuyến hệ ngoại tiết là gì?

Các tuyến của hệ thống ngoại tiết phục vụ nhiều chức năng thiết yếu dựa trên vị trí của chúng:

Ngực

Các tuyến vú, là các tuyến đã được biệt hóa, hỗ trợ việc cho con bú. Chúng sản xuất sữa nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và tăng cường hệ thống miễn dịch của trẻ.

Miệng

Các tuyến ngoại tiết tiết ra nước bọt ở nhiều khu vực trong miệng. Nước bọt giúp bôi trơn, bảo vệ miệng và cổ họng của bạn. Nó cũng bắt đầu quá trình tiêu hóa bằng cách phá vỡ carbohydrate.

Các tuyến nhầy cũng có trong miệng của bạn và đóng vai trò bôi trơn các chất khi được nuốt vào.

Tuyến tụy

Tuyến tụy của bạn hoạt động như một tuyến ngoại tiết và nội tiết.

• Là một tuyến ngoại tiết, nó tiết ra các chất có tác dụng trung hòa axit trong dạ dày. Nó cũng tiết ra các enzym tiêu hóa phân hủy protein, chất béo và carbohydrate.

• Là một tuyến nội tiết, tuyến tụy của bạn tiết ra hormone, insulin và glucagon, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.

Da và tóc

• Tuyến nhờn giúp bạn tiết mồ hôi. Có hai loại tuyến mồ hôi. Các tuyến mồ hôi Eccrine có ở hầu hết các khu vực trên bề mặt da của bạn. Các tuyến mồ hôi apocrine tiết ra một chất béo làm chậm sự bay hơi để mồ hôi giữ cho cơ thể mát lâu hơn.

• Các tuyến bã nhờn tiết ra dầu tạo độ ẩm để bảo vệ làn da và mái tóc của bạn.

Ruột non

Các tuyến Brunner, tiết ra một chất bảo vệ ruột non của bạn khỏi axit dạ dày. Nó cũng kích hoạt các enzym phân hủy đường trong thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng.

GIẢI PHẪU HỌC

Cấu tạo của hệ thống ngoại tiết

Giải phẫu của các tuyến hệ thống ngoại tiết bao gồm:

• Acinus: Các túi nhỏ chứa các tế bào của hệ thống ngoại tiết bài tiết khi chưa được tiết ra. Một acinus có thể chứa nhiều loại tế bào khác nhau.

• Ống dẫn: Đường dẫn vận chuyển chất tiết tế bào đến bề mặt bên trong của các cơ quan khắp cơ thể.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Những tình trạng và rối loạn nào ảnh hưởng đến hệ thống ngoại tiết?

Các bệnh lý và rối loạn gặp phải ở hệ thống ngoại tiết bao gồm:

Bệnh lý tuyến vú

• Ung thư vú.

• Đau vú (đau xương chũm).

• Ung thư biểu mô ống dẫn tại chỗ.

• U sợi tuyến vú.

• Uctasia ống tuyến vú.

• Viêm vú.

Bệnh lý tuyến tụy

• Ung thư tuyến tụy, bao gồm ung thư biểu mô tuyến.

• Viêm tụy.

Bệnh lý tuyến nước bọt

• Ung thư tuyến nước bọt.

• Hội chứng Sjogren.

Bệnh lý tuyến da

• Mụn do nội tiết tố.

• Tăng tiết mồ hôi.

• Mùi cơ thể (bromhidrosis).

• Rụng tóc.

• Sự tích tụ và tắc nghẽn ráy tai.

Bệnh lý ruột non

• Các khối u hiếm gặp, không phải ung thư.

CHĂM SÓC

Làm cách nào để chăm sóc hệ thống ngoại tiết?

Chăm sóc bản thân tốt là một trong những cách tốt nhất để giữ cho hệ thống ngoại tiết của bạn khỏe mạnh.

Bạn có thể làm điều này bằng cách:

• Duy trì hoạt động thể chất.

• Có một chế độ ăn nhiều protein, trái cây và rau, nhưng ít chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn.

• Uống nhiều nước.

• Hạn chế uống rượu bia.

• Bỏ thuốc lá nếu bạn sử dụng thuốc lá.

• Gặp bác sĩ của bạn để kiểm tra sức khỏe thường xuyên.

• Luôn cập nhật và thực hiện các tầm soát, bao gồm cả chụp quang tuyến vú cho ung thư vú.

LƯU Ý

Hệ thống ngoại tiết của bạn bao gồm các tuyến trên toàn cơ thể. Chúng tiết ra dầu, chất nhầy, nước bọt và sữa giúp hỗ trợ chức năng cho các cơ quan. Các tình trạng khác nhau có thể ảnh hưởng đến hệ thống ngoại tiết của bạn, bao gồm khối u, viêm và tắc nghẽn. Chăm sóc bản thân tốt có thể giảm nguy cơ gặp phải những vấn đề này.