MÈ ĐẤT

Giới thiệu về dược liệu

Tên khoa học: Leucas zeylanica (L.)

Họ: Hoa môi (Lamiaceae).

Tên gọi khác: Bạch thiệt, Trớ diện thảo, Man mác trắng, Phong sào thảo…

Đặc điểm thực vật

Mè đất là loại cây thảo, sống hằng năm, thân vuông hóa gỗ ở gốc, phân thành nhiều cành, và có lông. Lá mọc đối, hình mạc hẹp và gần như không có cuống. Gốc thuôn, đầu nhọn, phần mép có răng cưa thưa và cả 2 mặt đều có lông.

Cụm hoa mọc ở đầu cành hoặc ngọn thân gồm nhiều hoa có màu trắng. Lá bắc dài bằng, hoặc dài hơn đài hoa, đài hoa hình ống gồm nhiều răng. Quả bế, hình trứng nhẵn và có cạnh màu nâu. Khi quả già sẽ tự mở để hạt rơi xuống đất và mọc thành cây con.

Phân bố, sinh thái

Mè đất là cây ưa sáng, mọc nhanh và thường tạo thành quần thể ở trên các nương rẫy, ven rừng hay đồi núi, phân bố chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới thuộc châu Á. Tại Việt Nam, cây phân bố ở các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng

Tất cả các bộ phận của cây. 

Thu hái, chế biến

Thu hái vào tháng 8 – 11. Sau đó, rửa cho sạch đất cát, cắt phơi khô trong bóng râm hay sấy khô để sử dụng dần.

Thành phần hóa học 

Cây mè đất chứa alkaloid, steroid, flavonoid, tannin, glycosid và tinh dầu.

Tác dụng - Công dụng 

Mè đất có tác dụng chữa ho, viêm họng, viêm xoang, đau dạ dày, lở ngứa ngoài da, viêm lợi nhức răng, viêm da cơ địa…

Cách dùng - Liều dùng 

Liều dùng: 12 – 15g dưới dạng thuốc sắc.