MÍT

Giới thiệu về dược liệu

Tên khoa học: Artocarpus integer (Thunb.) Merr.

Họ Dâu tằm (Moraceae)

Tên gọi khác: Mít dai, Bà la mật

Mít có nhiều loại như mít tố nữ, mít mật, mít na, mít Thái…

Đặc điểm thực vật

Mít là loại cây gỗ to, cao tới hơn 30m, cành non có nhiều lông ở ngọn. Lá đơn, nguyên, hình trái xoan. Hoa đơn tính, cùng gốc, cụm hoa mọc ở trên thân hay trên cành già. Hoa thụ phấn nhờ những loại côn trùng nhỏ.

Quả to, hình trái xoan hoặc thuôn, tua tủa những gai ngắn, thuộc loại quả kép gồm nhiều quả bế dính trên một đế hoa chung. Quả bế (hay gọi là hạt) được bao bởi một lớp thịt mềm màu vàng, có vị ngọt (múi mít) do các mảnh bao hoa tạo thành. Khi chín vẫn giữ màu xanh lục hay hơi ngả vàng.

Mùa hoa: tháng 3-6; mùa quả tháng 7-9.

Phân bố, sinh thái

Mít là cây ưa khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm, có thể mọc trên nhiều loại đất khác nhau, có nguồn gốc từ Ấn Độ, phân bố đa dạng ở Thái Lan, Philippines, Campuchia….. Ở Việt Nam có khoảng 15 loài được trồng khắp các tỉnh thành, một số loài là nổi tiếng như mít mật, mít tố nữ… rải rác các khu vực Đồng Nai, Lâm Đồng và nhiều khu vực khác.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Lá, rễ, nhựa, gỗ

Thu hái quanh năm, thường dùng tươi hoặc phơi khô.

Thành phần hóa học 

Mít có thành phần hóa học khá đa dạng và phong phú. Trong mít có các thành phần hóa học như: 

- Múi mít chứa đường (fructose, glucose), tinh dầu thơm, 1,60% protit, vitamin B, vitamin C và các chất xơ

- Rễ chứa hợp chất phenol là heterophylol và các hợp chất flavon (artocarpin, isoartocarpin, artocarpetin, artocarpanon, xyanomaclurin và xycloartocarpin)

- Hạt mít chứa tới 70% tinh bột, protein, lipid và các chất khoáng (canxi, photpho, sắt)

- Trong gỗ mít chứa hợp chất saponin, tannin, flavon.

Ngoài ra, cây còn chứa các acid béo như: acid capric, acid myristric, acid lauric, acid palmitic, acid oleic, acid stearic,…

Tác dụng - Công dụng 

Theo Y học cổ truyền, các bộ phận của cây mít có tác dụng:

- Quả xanh giúp hoạt huyết, an thần, làm săn da… quả chín có vị ngọt, tính ấm giúp giảm khát, bổ dưỡng, ích khí…

- Hạt có vị ngọt, tính bình giúp thông sữa, thông tiểu tiện, ích khí,…

- Nhựa có vị nhạt, tính bình, hỗ trợ giảm đau, giải độc, tiêu thũng.

- Lá giúp tiêu hoá, an thần, lợi sữa…

Theo Y học hiện đại, mít có tác dụng: 

- Điều hòa huyết áp, giảm cholesterol máu, tăng lượng HDL, bổ sung sắt do đó giúp hỗ trợ tái tạo máu và điều trị tăng huyết áp.

- Lá mít giúp ngăn thoái hóa tế bào tuyến tụy, giúp điều hòa đường huyết, hỗ trợ điều trị đái tháo đường.

- Kháng viêm, kháng khuẩn, thúc đẩy làm nhanh lành vết thương, giúp đi tiêu dễ dàng, chống táo bón. Ngoài ra, mít non còn giúp thông tuyến sữa, trợ tiêu hóa. 

Cách dùng - Liều dùng 

Mít được dùng với liều lượng khác nhau tùy mục đích sử dụng. Có thể dùng như thực phẩm hay dược liệu dưới dạng tươi, phơi khô… 

Lưu ý

- Ăn quá nhiều mít chín sẽ làm đầy bụng, khó tiêu, nóng trong người. 

- Hạn chế sử dụng cho người bệnh tiểu đường, người có vấn đề về bệnh đông máu hay sử dụng thuốc chống đông.