PHẪU THUẬT CẮT AMIDAN

Tổng quan

Cắt amidan là phẫu thuật được thực hiện để cắt bỏ amidan, hai phần mô hình bầu dục ở phía sau cổ họng - mỗi bên một amidan.

Cắt amidan từng là một thủ thuật phổ biến để điều trị nhiễm trùng và viêm amidan. Ngày nay, cắt amidan thường được thực hiện để điều trị rối loạn nhịp thở khi ngủ nhưng vẫn có thể là phương pháp điều trị khi tình trạng viêm amidan xảy ra thường xuyên hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

Cắt amidan cũng có thể cần thiết để điều trị hô hấp và các vấn đề khác liên quan đến chứng amidan phì đại cũng như để điều trị các bệnh hiếm gặp của amidan.

Thời gian hồi phục sau một ca cắt amidan thường ít nhất từ ​​10 ngày đến 2 tuần.

Tại sao cần thực hiện

Cắt amidan được sử dụng để điều trị:

• Viêm amidan tái phát, mãn tính hoặc nặng

• Các biến chứng của amidan phì đại

• Chảy máu amidan

• Các bệnh hiếm gặp khác của amidan

Viêm amiđan

Amidan là tuyến bảo vệ đầu tiên của hệ thống miễn dịch chống lại vi khuẩn và vi rút xâm nhập vào miệng của bạn. Chức năng này có thể làm cho amidan đặc biệt dễ bị tổn thương và viêm nhiễm. Tuy nhiên, chức năng hệ thống miễn dịch của amidan suy giảm sau tuổi dậy thì - một yếu tố có thể gây ra các trường hợp hiếm gặp đối với viêm amidan ở người lớn.

Cắt amidan có thể được khuyến nghị để ngăn ngừa các đợt viêm amidan tái phát thường xuyên. Viêm amidan thường xuyên thường được định nghĩa là:

• Ít nhất 7 lần trong năm trước

• Ít nhất 5 lần mỗi năm trong 2 năm qua

• Ít nhất 3 lần mỗi năm trong 3 năm qua

Quy trình này cũng có thể được khuyến nghị nếu:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn gây viêm amidan không cải thiện khi điều trị bằng kháng sinh

• Tình trạng nhiễm trùng dẫn đến tụ mủ sau amiđan (áp xe amidan) không cải thiện khi điều trị bằng thuốc hoặc thủ thuật dẫn lưu

Các biến chứng của amidan phì đại

Amidan có thể to ra sau khi bị nhiễm trùng thường xuyên hoặc dai dẳng, hoặc chúng có thể to một cách tự nhiên. Cắt amidan có thể được sử dụng để điều trị các vấn đề sau gây ra hoặc phức tạp do amidan phì đại:

• Khó thở

• Ngưng thở khi ngủ (ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn)

Các bệnh hoặc tình trạng khác của amidan

Cắt amidan cũng có thể được sử dụng để điều trị các bệnh hoặc tình trạng hiếm gặp khác của amidan, chẳng hạn như:

• Mô ung thư (bệnh ác tính) ở một hoặc cả hai amiđan hoặc nghi ngờ là bệnh ác tính

• Chảy máu tái phát từ các mạch máu gần bề mặt của amidan

• Hơi thở có mùi nghiêm trọng (chứng hôi miệng) liên quan đến các mảnh trong các kẽ amidan

Rủi ro

Cắt amidan, giống như các phẫu thuật khác, có một số rủi ro nhất định:

• Phản ứng với thuốc mê. Thuốc giúp bạn ngủ trong khi phẫu thuật thường gây ra các vấn đề nhỏ, ngắn hạn, chẳng hạn như đau đầu, buồn nôn, nôn mửa hoặc đau cơ. Các vấn đề nghiêm trọng, lâu dài là rất hiếm, mặc dù gây mê toàn thân không phải là không có nguy cơ tử vong.

• Sưng tấy. Sưng lưỡi và vòm miệng mềm có thể gây ra các vấn đề về hô hấp, đặc biệt là trong vài giờ đầu sau thủ thuật.

• Chảy máu khi phẫu thuật. Trong một số trường hợp hiếm hoi, chảy máu nghiêm trọng xảy ra trong khi phẫu thuật và cần điều trị bổ sung cũng như thời gian nằm viện lâu hơn.

• Chảy máu trong quá trình hồi phục. Chảy máu có thể xảy ra trong quá trình hồi phục, đặc biệt nếu vảy từ vết thương bong ra quá sớm.

• Sự nhiễm trùng. Hiếm khi, phẫu thuật có thể dẫn đến nhiễm trùng cần điều trị thêm.

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Bạn sẽ nhận được hướng dẫn từ bệnh viện về cách chuẩn bị cho bản thân hoặc con mình trước khi cắt amidan.

Thông tin bạn có thể sẽ được yêu cầu cung cấp bao gồm:

• Tất cả các loại thuốc, bao gồm cả thuốc không kê đơn và thực phẩm chức năng, được sử dụng thường xuyên

• Tiền sử cá nhân hoặc gia đình về phản ứng bất lợi với thuốc gây mê

• Tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị rối loạn chảy máu

• Dị ứng đã biết hoặc các phản ứng tiêu cực khác với thuốc, chẳng hạn như thuốc kháng sinh

Hướng dẫn chuẩn bị sẽ bao gồm những điều sau:

• Bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng dùng một số loại thuốc hoặc thay đổi liều lượng thuốc vài ngày trước khi phẫu thuật.

• Không ăn bất cứ thứ gì sau nửa đêm trước khi phẫu thuật theo lịch. Bác sĩ phẫu thuật sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn về thức ăn và đồ uống.

• Sắp xếp một chuyến xe về nhà.

• Lên kế hoạch cho thời gian phục hồi từ 10 ngày đến 2 tuần hoặc hơn. Người lớn có thể cần nhiều thời gian để hồi phục hơn trẻ em.

Các câu hỏi để hỏi bác sĩ hoặc nhân viên y tế bao gồm:

• Những hạn chế về chế độ ăn uống của tôi trước khi phẫu thuật là gì?

• Khi nào tôi nên đến bệnh viện?

• Tôi cần đăng ký khám ở đâu?

• Tôi có thể dùng thuốc theo toa nào trong những ngày trước khi phẫu thuật? Khi nào tôi có thể dùng liều cuối cùng?

• Thời gian phục hồi dự kiến ​​là bao nhiêu?

• Tôi cần có những hạn chế nào đối với các hoạt động hoặc chế độ ăn uống trong quá trình hồi phục?

Các xét nghiệm có thể được yêu cầu thực hiện trước khi phẫu thuật. Bác sĩ của bạn cũng có thể yêu cầu thực hiện nghiên cứu giấc ngủ (polysomnography) nếu phẫu thuật cắt amidan nhằm điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, các dị vật khác trong đường thở và một số bệnh lý khác.

Quá trình thực hiện

Cắt amidan thường được thực hiện như một thủ tục ngoại trú. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ có thể về nhà vào ngày phẫu thuật. Có thể ở lại qua đêm nếu các biến chứng phát sinh, nếu phẫu thuật được thực hiện trên trẻ nhỏ hoặc nếu bạn có một tình trạng bệnh phức tạp.

Trước khi làm thủ thuật

Y tá có thể sử dụng một danh sách kiểm tra trước khi phẫu thuật gồm các câu hỏi, chẳng hạn như yêu cầu bạn nói tên và lý do phẫu thuật. Đây là quy trình chuẩn nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Trong quá trình

Bởi vì phẫu thuật cắt amidan được thực hiện sau khi gây mê toàn thân, bạn hoặc con bạn sẽ không nhận thức được quy trình hoặc cảm thấy đau trong khi phẫu thuật.

Bác sĩ phẫu thuật có thể cắt amidan bằng dao mổ hoặc dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng sử dụng nhiệt năng lượng cao hay sóng âm để loại bỏ, phá hủy các mô và cầm máu.

Sau khi làm thủ thuật

Các vấn đề thường gặp sau khi cắt amidan bao gồm:

• Đau cổ họng mức độ từ trung bình đến nặng trong 1 – 2 tuần

• Đau tai, cổ hoặc hàm

• Buồn nôn và nôn mửa trong vài ngày

• Sốt nhẹ trong vài ngày

• Hôi miệng kéo dài đến 2 tuần

• Sưng lưỡi hoặc cổ họng

• Cảm thấy có gì đó mắc kẹt trong cổ họng

• Lo lắng hoặc rối loạn giấc ngủ ở trẻ em

Các bước để kiểm soát cơn đau và thúc đẩy phục hồi tốt bao gồm:

• Thuốc men. Uống thuốc giảm đau theo chỉ dẫn của bác sĩ phẫu thuật hoặc nhân viên bệnh viện.

• Nước. Điều quan trọng là phải uống nhiều nước sau khi phẫu thuật để tránh mất nước.

• Thức ăn. Thức ăn nhạt dễ nuốt, chẳng hạn như nước sốt táo hoặc nước dùng, là những lựa chọn tốt nhất ngay sau khi phẫu thuật. Thực phẩm như kem và bánh pudding có thể được thêm vào chế độ ăn uống nếu chúng được dung nạp. Thực phẩm dễ nhai và dễ nuốt nên được thêm vào chế độ ăn uống càng sớm càng tốt. Tránh thức ăn có tính axit, cay, cứng hoặc giòn có thể gây đau hoặc chảy máu.

• Nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi tại giường rất quan trọng trong vài ngày sau khi phẫu thuật và các hoạt động gắng sức - chẳng hạn như chạy và đạp xe - nên tránh trong hai tuần sau khi phẫu thuật. Bạn hoặc con bạn sẽ có thể trở lại làm việc hoặc đi học sau khi tiếp tục chế độ ăn uống bình thường, ngủ bình thường suốt đêm và không cần dùng thuốc giảm đau. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về bất kỳ hoạt động nào nên tránh.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ hoặc được chăm sóc cấp cứu

Theo dõi các biến chứng sau đây để được chăm sóc y tế kịp thời:

• Sự chảy máu. Bạn có thể nhìn thấy những đốm máu đen nhỏ từ mũi hoặc trong nước bọt, nhưng bất kỳ khi nào bạn thấy máu đỏ tươi cần đến phòng cấp cứu để được đánh giá và điều trị kịp thời. Phẫu thuật để cầm máu có thể cần thiết.

• Sốt. Gọi cho bác sĩ của bạn nếu bạn hoặc con bạn bị sốt từ 102 oF (38,9 oC) trở lên.

• Mất nước. Gọi cho bác sĩ nếu bạn quan sát thấy các dấu hiệu mất nước, chẳng hạn như giảm đi tiểu, khát nước, suy nhược, nhức đầu, chóng mặt hoặc choáng váng. Các dấu hiệu mất nước phổ biến ở trẻ em bao gồm đi tiểu ít hơn 2 hoặc 3 lần một ngày hoặc khóc không ra nước mắt.

• Các vấn đề về hô hấp. Ngáy hoặc thở ồn ào thường gặp trong khoảng tuần đầu tiên của quá trình hồi phục. Tuy nhiên, nếu bạn hoặc con bạn khó thở, hãy đi cấp cứu.

Kết quả

Cắt amidan để điều trị viêm amidan do vi khuẩn tái phát làm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của viêm họng do liên cầu khuẩn và các bệnh nhiễm khuẩn khác. Cắt amidan để điều trị viêm amidan do virus có một lợi ích nhỏ hơn.

Cắt amidan để điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và các tình trạng khác không liên quan đến nhiễm trùng có thể cải thiện kết quả khi các chiến lược điều trị khác không có lợi.