PHẪU THUẬT VAN TIM

Tổng quan

Phẫu thuật van tim là một thủ thuật được sử dụng điều trị bệnh van tim. Bệnh van tim liên quan đến tình trạng ít nhất một trong bốn van tim không hoạt động bình thường. Các van tim có chức năng giữ cho máu chảy theo hướng chính xác qua tim.

Bốn van tim bao gồm van hai lá, van ba lá, van động mạch phổi và van động mạch chủ. Mỗi van có các nắp - được gọi là các lá chét (leaflets) của van hai lá và van ba lá và các nắp (cusps) đối với van động mạch chủ và van động mạch phổi. Các nắp này phải mở và đóng một lần trong mỗi nhịp tim. Các van không đóng hoặc mở đúng cách sẽ làm gián đoạn dòng chảy của máu từ tim đến cơ thể.

Trong phẫu thuật van tim, bác sĩ phẫu thuật sẽ sửa chữa hoặc thay thế các van tim bị tổ thương hoặc do các bệnh lý. Nhiều phương pháp phẫu thuật có thể được sử dụng để sửa chữa hoặc thay thế van tim, bao gồm phẫu thuật tim hở hoặc phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu.

Loại phẫu thuật van tim cần thiết phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau, bao gồm tuổi tác, sức khỏe, loại và mức độ nghiêm trọng của bệnh van tim.

Phân loại

• Annuloplasty

• Valvuloplasty

Tại sao cần thực hiện

Phẫu thuật van tim được thực hiện để điều trị bệnh van tim. Có hai loại vấn đề về van tim cơ bản bao gồm:

• Hẹp van

• Rò rỉ trong van khiến máu chảy ngược (trào ngược)

Bạn có thể cần phẫu thuật van tim nếu mắc bệnh van tim ảnh hưởng đến khả năng bơm máu của tim.

Nếu bạn không có dấu hiệu hoặc triệu chứng, hoặc tình trạng của bạn nhẹ, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi bệnh van tim thường xuyên. Thay đổi lối sống và thuốc có thể giúp kiểm soát các triệu chứng.

Đôi khi, các bác sĩ khuyên bạn nên phẫu thuật van tim ngay cả đối với những người không có triệu chứng. Nếu bạn cần phẫu thuật tim cho một tình trạng khác, các bác sĩ có thể tiến hành sửa chữa hoặc thay thế van tim cùng một lúc. Cùng nhau, bạn và bác sĩ nên thảo luận xem phẫu thuật van tim có phù hợp hay không và liệu phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu có phải là một lựa chọn hay không.

Các bác sĩ cũng có thể đánh giá xem bạn có phải là ứng cử viên cho phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu hay không. Bác sĩ của bạn sẽ thảo luận về những lợi ích và rủi ro của mỗi thủ thuật.

Khi bạn cần phẫu thuật van tim, nếu có thể, hãy chọn trung tâm y tế đã thực hiện nhiều ca phẫu thuật van tim.

Rủi ro

Các rủi ro phẫu thuật van tim có thể xảy ra bao gồm:

• Sự chảy máu

• Đau tim

• Sự nhiễm trùng

• Rối loạn chức năng van gặp phải ở van đã thay thế

• Nhịp tim không đều (loạn nhịp tim)

• Đột quỵ

• Tử vong

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Bác sĩ và nhóm điều trị sẽ thảo luận về phẫu thuật van tim với bạn và trả lời bất kỳ câu hỏi nào. Trước khi nhập viện để phẫu thuật van tim, hãy nói chuyện với gia đình về thời gian nằm viện của bạn và thảo luận về sự giúp đỡ bạn sẽ cần khi trở về nhà.

Thực phẩm và thuốc

Trước khi bạn phẫu thuật van tim, hãy nói chuyện với bác sĩ về:

• Khi nào bạn có thể dùng các loại thuốc thông thường và liệu bạn có thể dùng chúng trước khi phẫu thuật hay không

• Dị ứng hoặc phản ứng quá mẫn bạn đã gặp phải khi sử dụng thuốc

• Khi nào bạn nên ngừng ăn hoặc uống vào đêm trước khi phẫu thuật

Quần áo và đồ dùng cá nhân

Nếu bạn đang được thực hiện phẫu thuật van tim, nhóm điều trị của bạn có thể khuyên bạn nên mang theo một số vật dụng đến bệnh viện, bao gồm:

• Danh sách các loại thuốc của bạn

• Kính mắt, máy trợ thính hoặc răng giả

• Các vật dụng chăm sóc cá nhân, chẳng hạn như bàn chải, lược, thiết bị cạo râu

• Quần áo rộng rãi, thoải mái

• Bản sao chỉ định trước đây của bạn

• Các vật phẩm giúp bạn thư giãn, chẳng hạn như máy nghe nhạc di động hoặc sách

Trong khi phẫu thuật van tim, không mang:

• Trang sức

• Kính mắt

• Kính áp tròng

• Răng giả

• Làm móng tay

Bạn có thể phải cạo lông trên cơ thể nơi vết mổ sẽ được thực hiện. Một loại xà phòng đặc biệt có thể được sử dụng để rửa vùng da để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.

Quá trình thực hiện

Trong quá trình

Bạn sẽ được sử dụng thuốc gây mê để đưa cơ thể vào trạng thái ngủ trong suốt quá trình phẫu thuật. Bạn sẽ được kết nối với một máy bắc cầu tim-phổi, thiết bị này giữ cho máu di chuyển khắp cơ thể bạn trong suốt quá trình phẫu thuật.

Phẫu thuật van tim có thể được thực hiện với phương pháp phẫu thuật tim hở tiêu chuẩn, bao gồm thực hiện vết cắt ở ngực qua xương ức. Phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu bao gồm các vết rạch nhỏ hơn so với các vết mổ được sử dụng trong phẫu thuật tim hở.

Phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu được thực hiện bằng cách sử dụng các dụng cụ dài chèn qua các vết rạch nhỏ ở ngực (phẫu thuật nội soi lồng ngực), phẫu thuật được thực hiện qua một vết rạch nhỏ ở ngực hoặc phẫu thuật do bác sĩ phẫu thuật thực hiện với sự hỗ trợ của rô bốt.

Phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu có thể giúp thời gian nằm viện ngắn hơn, phục hồi nhanh hơn và ít đau hơn so với phẫu thuật tim hở. Lý tưởng nhất là phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu nên được thực hiện tại các trung tâm y tế có đội ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm về việc thực hiện các loại thủ thuật này.

Sửa van tim

Bác sĩ của bạn thường có thể khuyên bạn nên sửa van tim khi có thể, vì nó giúp cứu van tim và có thể bảo tồn chức năng tim. Phẫu thuật sửa van tim có thể bao gồm:

• Vá lỗ trên van

• Kết nối lại nắp van

• Loại bỏ mô van thừa để các nắp van có thể đóng chặt

• Thay thế mô để ổn định cấu trúc van

• Tách các nắp van bị hợp nhất

• Siết chặt hoặc gia cố vòng quanh van (sử dụng vòng đệm)

Một số quy trình sửa chữa van tim được thực hiện bằng cách sử dụng một ống dài, mỏng (ống thông) và kẹp, hoặc các thiết bị khác.

Các bác sĩ có thể điều trị van bị hở bằng thủ thuật đặt ống thông được gọi là nong van tim bằng bóng. Bác sĩ chèn một ống mềm, mỏng (ống thông) có bóng ở đầu vào động mạch ở cánh tay hoặc bẹn của bạn và dẫn nó đến vị trí van bị ảnh hưởng.

Bóng được bơm căng, làm mở rộng lỗ van tim. Sau đó các bác sĩ làm xẹp quả bóng và lấy ống thông cùng với quả bóng ra.

Thay van tim

Van sinh học

Van cơ học

Nếu van tim của bạn không thể được sửa chữa và thủ thuật sử dụng ống thông không phải là một lựa chọn, van có thể cần được thay thế. Để thay van tim, bác sĩ sẽ loại bỏ van tim và thay thế bằng van cơ học hoặc van làm từ mô tim của bò, lợn hoặc người (van sinh học).

Các van sinh học cuối cùng thường vẫn cần được thay thế, vì chúng sẽ bị hỏng theo thời gian. Nếu bạn được thay thế bằng van cơ học, bạn sẽ cần dùng thuốc chống đông máu trong suốt quãng đời còn lại của mình để ngăn ngừa cục máu đông. Các bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về những rủi ro và lợi ích của từng loại van.

Một thủ thuật đặt ống thông ít xâm lấn có thể được sử dụng để thay thế van tim. Ví dụ, một thủ thuật đặt ống thông có thể được thực hiện để chèn một van thay thế vào một van sinh học ở tim không còn hoạt động bình thường.

Sau khi làm thủ thuật

Sau khi phẫu thuật van tim, thông thường bạn sẽ dành một ngày hoặc hơn trong phòng chăm sóc đặc biệt (ICU). Bạn sẽ được truyền chất lỏng và thuốc qua IV. Các ống khác giúp thoát nước tiểu từ bàng quang, chất lỏng và máu từ ngực. Bạn có thể được cung cấp oxy qua mặt nạ hoặc hỗ trợ oxy.

Sau khi hoàn thành thời gian nằm tại ICU, bạn có thể sẽ được chuyển đến một phòng bệnh khác trong vài ngày. Bạn sẽ ở trong bệnh viện bao lâu tùy thuộc vào tình trạng và quá trình phẫu thuật của bạn.

Sau khi phẫu thuật van tim, nhóm điều trị sẽ theo dõi tình trạng của bạn và theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng tại các vết mổ. Nhân viên y tế sẽ kiểm tra huyết áp, nhịp thở và nhịp tim của bạn. Nhóm y tế cũng sẽ làm việc với bạn để kiểm soát bất kỳ cơn đau nào bạn gặp phải sau khi phẫu thuật.

Bạn có thể sẽ được yêu cầu đi bộ thường xuyên để tăng dần khả năng hoạt động, tập ho và thực hiện các bài tập thở khi bạn hồi phục.

Bạn sẽ được cung cấp các hướng dẫn để làm theo trong quá trình khôi phục, chẳng hạn như:

• Theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng ở vết mổ của bạn

• Sử dụng thuốc

• Chăm sóc vết mổ đúng cách

• Kiểm soát cơn đau và các tác dụng phụ khác sau phẫu thuật của bạn

Kết quả

Sau khi phẫu thuật van tim, bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào có thể trở lại các hoạt động.

Bạn sẽ cần đến các cuộc hẹn tái khám định kỳ với bác sĩ của mình. Bạn có thể thực hiện một số xét nghiệm để đánh giá và theo dõi tình trạng của mình.

Bác sĩ có thể khuyên bạn nên thay đổi lối sống lành mạnh để giữ cho tim của bạn hoạt động tốt. Ví dụ về thay đổi lối sống có lợi cho tim là:

• Có một chế độ ăn uống lành mạnh

• Tập thể dục thường xuyên

• Quản lý căng thẳng

• Tránh sử dụng thuốc lá