TÁO TA

Giới thiệu về dược liệu

Táo ta (Ziziphus mauritiana) là một loại cây nhỏ thuộc họ Táo (Rhamnaceae), có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới của châu Á và châu Phi. Cây táo ta có chiều cao khoảng 5-12m, thường có thân cây đa nhánh và lá xanh.

Quả của cây táo ta có hình dạng tròn hoặc bầu dục, có kích thước từ 2-4cm và màu sắc từ xanh đến vàng khi chín. Quả táo ta có vị chua ngọt và có hương thơm đặc trưng. Cây táo ta thường được trồng để lấy quả ăn hoặc để làm thuốc.

Cây táo ta phân bố rộng rãi tại các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới, từ châu Á đến châu Phi và Nam Mỹ. Cây thường sinh trưởng tốt trên đất cát và đất sét, có thể chịu được khô hạn và nắng nóng. Ở Việt Nam, cây táo ta thường được trồng ở miền Nam, đặc biệt là các tỉnh miền Tây.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng để làm thuốc từ táo ta là quả và rễ cây. Quả táo ta được hái khi chín và sau đó được phơi khô hoặc sấy khô trong nắng hoặc máy sấy để lưu trữ. Rễ táo ta thường được thu hái vào mùa đông và sau đó được rửa sạch, cắt nhỏ và phơi khô hoặc sấy khô. Sau khi hái quả về, bỏ thịt lấy hạch xay ra được phần nhân. Đem phơi sấy khô hoặc sao đen gọi là vị thuốc toan táo nhân.

Sau khi thu hái, quả và rễ táo ta được sử dụng để chế biến các dạng thuốc khác nhau, bao gồm nước uống, nước súc miệng và thuốc bôi. Cách chế biến tùy thuộc vào mục đích sử dụng, nhưng thường bao gồm hãm nước, sắc uống, đun sôi, sấy khô và xay nhuyễn.

Để bảo quản dược liệu táo ta, nên lưu trữ trong bao bì kín, khô ráo và thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và ẩm ướt. Nếu được lưu trữ đúng cách, quả và rễ táo ta có thể được bảo quản từ 6 tháng đến 1 năm. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng thuốc tốt nhất, nên sử dụng dược liệu tươi mới và không để quá thời gian bảo quản quá lâu.

Thành phần hóa học

Các nghiên cứu y học hiện đại đã chỉ ra rằng táo ta (Ziziphus mauritiana) chứa nhiều chất dinh dưỡng và hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Theo một nghiên cứu, quả táo ta chứa hàm lượng cao các chất chống oxy hóa, bao gồm flavonoid, polyphenol và carotenoid, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tật liên quan đến lão hóa.

Tác dụng - Công dụng

Theo Y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, Táo ta (Ziziphus mauritiana) có vị ngọt, chua, tính hàn, Quy kinh vào tỳ, can, tâm. Dược liệu này có tác dụng bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe, chữa ho, sổ mũi, đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi, khó tiêu, tiểu đêm nhiều, và còn được sử dụng để điều trị các bệnh về gan và thận. Táo ta cũng được sử dụng trong điều trị táo bón, tiêu chảy, bệnh tim mạch, đau dạ dày, hoa mắt, đau lưng, đau khớp và các bệnh liên quan đến viêm.

Theo Y học hiện đại

Hiện nay, có nhiều nghiên cứu y học hiện đại về các công dụng của Táo ta (Ziziphus mauritiana) như:

• Tác dụng chống oxy hóa: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, táo ta chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa, có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương của các gốc tự do và ngăn ngừa sự lão hóa.

• Tác dụng chống viêm: Táo ta có tính chất kháng viêm, có khả năng giảm đau và sưng tấy, giúp cải thiện các triệu chứng của viêm.

• Tác dụng giảm cholesterol: Táo ta có khả năng giảm mức độ cholesterol trong máu, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.

• Tác dụng giảm stress: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, táo ta có khả năng giúp giảm stress và cải thiện tâm trạng.

• Tác dụng chống ung thư: Táo ta chứa các hợp chất có khả năng ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư và giúp tăng cường hệ miễn dịch.

• Tác dụng giảm đau: Táo ta có tính chất giảm đau, có thể giúp giảm đau đầu, đau dạ dày và các triệu chứng đau khác.

Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định các tác dụng trên của Táo ta và cách sử dụng sao cho phù hợp và an toàn.

Cách dùng - Liều dùng

Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh có thành phần Táo ta (Ziziphus mauritiana), cùng với liều lượng và cách thực hiện:

• Bài thuốc trị táo bón: Sắc 20g táo ta khô với 300ml nước sôi trong 30 phút, chia làm 2 lần uống trong ngày.

• Bài thuốc trị mất ngủ: Nấu 10g lá táo ta với 500ml nước sôi, giảm lửa cho đến khi còn 250ml, lọc bỏ các vật rắn. Chia thành 2 lần uống trước khi đi ngủ.

• Bài thuốc trị đau đầu: Nấu 30g táo ta khô với 500ml nước sôi trong 30 phút, chia làm 2 lần uống trong ngày.

• Bài thuốc trị ho: Sắc 20g táo ta khô với 300ml nước sôi trong 30 phút, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Lưu ý: Trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn đúng liều lượng và cách sử dụng phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Lưu ý

Dưới đây là một số lưu ý cần biết khi sử dụng Táo ta (Ziziphus mauritiana) để chữa bệnh:

• Liều lượng: Theo các nghiên cứu, liều dùng thường là 3-10g táo ta khô hoặc 20-30g táo ta tươi mỗi ngày.

• Tương tác thuốc: Táo ta có thể tương tác với một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng histamin, thuốc chống loạn nhịp tim và thuốc đau tim. Nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng Táo ta nếu bạn đang dùng thuốc.

• Tác dụng phụ: Mặc dù táo ta được coi là an toàn, nhưng vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn hoặc buồn ngủ.

• Thận trọng khi sử dụng cho trẻ em và phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú: Chưa có đủ bằng chứng về tác dụng và an toàn của Táo ta đối với trẻ em và phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Do đó, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng.