UNG THƯ LƯỠI

Tổng quan

Ung thư lưỡi là một loại ung thư miệng, thường phát triển trong các tế bào vảy trên bề mặt của lưỡi. Nó có thể gây ra các khối u hoặc tổn thương. Dấu hiệu ung thư lưỡi dễ nhận biết nhất là xuất hiện vết loét trên lưỡi không lành và lưỡi bị đau.

Ung thư có thể phát triển ở hai vùng khác nhau của lưỡi. Ung thư lưỡi phát triển ở mặt trước của lưỡi, trong khi ung thư ở mặt sau của lưỡi được gọi là ung thư hầu họng.

Các triệu chứng của ung thư miệng có thể bao gồm:

• Các mảng đỏ hoặc đỏ và trắng (bạch sản ở miệng) xuất hiện trên niêm mạc miệng hoặc lưỡi

• Vết loét miệng sẽ không lành

• Đau họng hoặc đau khi nuốt

• Cảm giác rằng có cái gì đó mắc kẹt trong cổ họng

• Cảm giác đau ở lưỡi

• Giọng nói khàn

• Khó cử động hàm hoặc lưỡi

• Đau cổ hoặc tai

• Răng lung lay

• Sưng tấy trong miệng kéo dài hơn ba 3 tuần

• Một cục u trong miệng

• Niêm mạc miệng dày lên

• Răng giả không còn vừa khít

Nhiều dấu hiệu ban đầu của bệnh ung thư miệng có thể khó phát hiện, vì vậy mọi người có thể không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khi ung thư phát triển giai đoạn đầu.

Những người có nhiều nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng, chẳng hạn như những người hút thuốc hoặc uống rượu quá mức, nên cảnh giác với bất kỳ dấu hiệu ban đầu nào. 

Ung thư lưỡi

Triệu chứng ung thư lưỡi

Loại ung thư lưỡi phổ biến nhất được gọi là ung thư biểu mô tế bào vảy. Tế bào vảy là những tế bào mỏng, phẳng, có trên bề mặt da và lưỡi, trong niêm mạc của đường tiêu hóa, hô hấp, niêm mạc miệng, cổ họng, tuyến giáp và thanh quản.

Các triệu chứng chính của ung thư lưỡi là đau lưỡi và xuất hiện vết loét trên lưỡi. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Đau ở hàm hoặc cổ họng

• Đau khi nuốt

• Cảm giác như có thứ gì đó đang mắc kẹt trong cổ họng

• Lưỡi hoặc hàm cứng

• Có vấn đề khi nuốt hoặc nhai thức ăn

• Một mảng màu đỏ hoặc trắng hình thành trên niêm mạc miệng hoặc lưỡi

• Vết loét ở lưỡi sẽ không lành

• Tê trong miệng

• Chảy máu từ lưỡi mà không có lý do

• Xuất hiện khối u trên lưỡi không biến mất

Các triệu chứng của bệnh ung thư lưỡi tương tự như các bệnh ung thư miệng khác và chúng cũng có thể không rõ ràng trong giai đoạn đầu của bệnh.

Mọi người cũng có thể có một số triệu chứng này mà không do ung thư lưỡi hoặc một loại ung thư miệng khác.

Giai đoạn ung thư lưỡi

Các bác sĩ phân loại hầu hết các loại ung thư thành các giai đoạn tùy theo mức độ hiện diện của ung thư và liệu nó đã lây lan, hoặc di căn sang các bộ phận khác của cơ thể hay chưa.

Hệ thống phân loại sử dụng các chữ cái và số. Chữ T chỉ khối u và chữ N chỉ các hạch bạch huyết ở cổ. Mỗi chữ cái này có điểm tương ứng từ 1–4 hoặc 0–3.

Những người có khối u T1 có cấp độ nhỏ nhất của khối u, trong khi những người có khối u T4 có cấp độ lớn nhất.

Phân loại N0 cho thấy ung thư lưỡi chưa di căn đến bất kỳ hạch bạch huyết cổ nào. Ung thư lưỡi đã di căn đến một số lượng đáng kể các hạch bạch huyết có phân loại N3.

Cũng có thể phân loại ung thư lưỡi theo những cách sau:

• Giai sớm

• Giai đoạn trung bình

• Giai đoạn muộn

Phân loại này biểu thị mức độ phát triển của ung thư và khả năng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Giai đoạn đầu của ung thư lưỡi khó phát hiện

Nguyên nhân

Các chuyên gia không hoàn toàn hiểu tại sao một số người bị ung thư lưỡi. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ cụ thể có thể làm tăng khả năng mắc bệnh này.

Các yếu tố nguy cơ đã biết bao gồm:

• Hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm từ thuốc lá

• Uống rượu quá mức

• Có một chế độ ăn ít trái cây và rau quả, nhiều thịt đỏ hoặc thực phẩm chế biến sẵn

• Bị nhiễm vi rút u nhú ở người (HPV)

• Có tiền sử gia đình bị ung thư lưỡi hoặc miệng

• Đã từng mắc bệnh ung thư trước đó, đặc biệt là các bệnh ung thư tế bào vảy khác

Đàn ông lớn tuổi là nhóm có nguy cơ mắc bệnh ung thư lưỡi cao nhất. Ung thư miệng là bệnh phổ biến nhất ở những người từ 50 tuổi trở lên.

Những người hút thuốc và uống rượu bia nhiều có nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng cao gấp 15 lần so với những người khác.

Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

• Ăn trầu, một thói quen phổ biến ở Đông Nam Á

• Tiếp xúc với các hóa chất cụ thể, bao gồm amiang, axit sulfuric và formaldehyde

• Vệ sinh răng miệng kém hoặc các yếu tố khác ảnh hưởng đến miệng, chẳng hạn như răng mọc lộn xộn gây kích ứng hoặc răng giả không vừa khít

Hút thuốc làm tăng nguy cơ ung thư lưỡi

Chẩn đoán

Bất cứ ai lo lắng rằng họ có thể bị ung thư lưỡi nên đặt lịch hẹn với bác sĩ càng sớm càng tốt.

Tại cuộc hẹn, bác sĩ có thể dành thời gian để:

• Hỏi về bệnh sử và các tình trạng y tế liên quan, bao gồm cả tiền sử y tế gia đình

• Kiểm tra lưỡi và miệng

• Kiểm tra các hạch bạch huyết để xem có bất kỳ bất thường nào không

Nếu bác sĩ nghi ngờ bị ung thư lưỡi, họ sẽ tiến hành sinh thiết. Điều này sẽ liên quan đến việc lấy mô và gửi đi xét nghiệm.

Nếu kết quả sinh thiết xác nhận ung thư, bác sĩ có thể đề nghị chụp CT hoặc MRI, sẽ cho biết ung thư có di căn sang các bộ phận khác của cơ thể hay không.

Ung thư lưỡi có thể chữa khỏi hay không?

Ung thư lưỡi có thể chữa khỏi, và tiên lượng tốt hơn cho những người được chẩn đoán sớm. Những người bị ung thư chưa lây lan có tỷ lệ sống sót cao hơn.

Tỷ lệ sống sót tương đối trong 5 năm đối với bệnh ung thư lưỡi là 78%.

Phòng ngừa

Không thể ngăn ngừa ung thư lưỡi phát triển. Tuy nhiên, nếu mọi người nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh ung thư lưỡi, họ nên đặt lịch hẹn với bác sĩ càng sớm càng tốt. Bác sĩ chẩn đoán bệnh càng sớm thì việc điều trị có thể bắt đầu và triển vọng càng thuận lợi.

Ngoài ra còn có các yếu tố lối sống mà mọi người có thể kiểm soát để giảm thiểu nguy cơ phát triển ung thư lưỡi. Bao gồm:

• Bỏ hút thuốc

• Tránh nhai các sản phẩm từ thuốc lá hoặc trầu

• Hạn chế uống rượu hoặc bỏ hoàn toàn

• Có ăn một chế độ ăn uống đa dạng, lành mạnh bao gồm nhiều trái cây và rau quả

• Thực hành vệ sinh răng miệng tốt bằng cách đánh răng và dùng chỉ nha khoa thường xuyên, đi khám nha khoa định kỳ

• Tiêm vắc xin HPV

• Quan hệ tình dục an toàn 

Phẫu thuật điều trị ung thư lưỡi hiệu quả

Điều trị ung thư lưỡi như thế nào?

Những người bị ung thư lưỡi thường sẽ yêu cầu phẫu thuật để loại bỏ các mô ung thư. Các bác sĩ phẫu thuật thường có thể loại bỏ các khối u nhỏ chỉ trong một lần phẫu thuật.

Có thể cần nhiều cuộc phẫu thuật và phức tạp hơn nếu các khối u lớn hơn xuất hiện hoặc nếu ung thư đã di căn. Bác sĩ phẫu thuật cũng có thể phải cắt bỏ một phần lưỡi. Nếu như vậy, họ sẽ cố gắng tái tạo lại lưỡi bằng cách sử dụng da hoặc mô từ các bộ phận khác của cơ thể.

Phẫu thuật bao gồm cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ lưỡi được gọi là phẫu thuật cắt lưỡi. Mặc dù các bác sĩ sẽ cố gắng giảm thiểu tổn thương cho miệng trong quá trình thực hiện, nhưng một số tác dụng phụ là không thể tránh khỏi.

Thủ thuật cắt bỏ lưỡi có thể ảnh hưởng đến:

• Khả năng nói

• Ăn

• Quá trình thở

• Khi nuốt

Ngoài phẫu thuật, một số người có thể điều trị bằng xạ trị hoặc hóa trị để tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại.