VIÊM RUỘT DO VIRUS

Tổng quan

Viêm ruột do vi rút là một bệnh nhiễm trùng đường ruột biểu hiện bằng các triệu chứng như tiêu chảy, đau quặn bụng, buồn nôn hoặc nôn, và đôi khi sốt.

Cách phổ biến nhất để mắc phải bệnh viêm ruột do vi rút - thường được gọi là cúm dạ dày - là thông qua tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh hoặc ăn phải thức ăn hoặc nước bị ô nhiễm. Nếu bạn khỏe mạnh, bạn sẽ có khả năng hồi phục mà không có biến chứng. Nhưng đối với trẻ sơ sinh, người lớn tuổi và những người có hệ thống miễn dịch bị ảnh hưởng, viêm ruột do vi rút có thể gây chết người.

Không có phương pháp điều trị hiệu quả đối với bệnh viêm ruột do vi rút, vì vậy, phòng ngừa là cách tốt nhất. Ngoài việc tránh thực phẩm và nước có thể bị ô nhiễm, rửa tay kỹ lưỡng và thường xuyên là cách bảo vệ bạn tốt nhất.

Viêm ruột do virus thường ít nguy hiểm

Triệu chứng

Mặc dù nó thường được gọi là bệnh cúm dạ dày, nhưng bệnh viêm ruột không giống như bệnh cúm. Bệnh cúm thực sự chỉ ảnh hưởng đến hệ hô hấp - mũi, họng và phổi của bạn. Mặt khác, viêm ruột ảnh hưởng đến đường ruột của bạn, gây ra các dấu hiệu và triệu chứng, chẳng hạn như:

• Tiêu chảy, thường không có máu - tiêu chảy ra máu thường có nghĩa là bạn bị nhiễm trùng khác, nặng hơn

• Chuột rút hay đau ở bụng 

• Buồn nôn, nôn mửa hoặc cả hai

• Thỉnh thoảng đau cơ hoặc nhức đầu

• Sốt nhẹ

Tùy thuộc vào nguyên nhân, các triệu chứng viêm ruột do vi rút có thể xuất hiện trong vòng 1 – 3 ngày sau khi bạn bị nhiễm và có thể từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng thường chỉ kéo dài 1 hoặc 2 ngày, nhưng đôi khi chúng có thể kéo dài đến 10 ngày.

Vì các triệu chứng tương tự nhau, nên rất dễ nhầm lẫn tiêu chảy do vi rút với tiêu chảy do vi khuẩn, chẳng hạn như Clostridium difficile, Salmonella và E. coli, hoặc ký sinh trùng, chẳng hạn như Giardia.

Nguyên nhân

Bạn có nhiều khả năng bị viêm ruột do vi rút khi ăn hoặc uống thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm, hoặc nếu bạn dùng chung đồ dùng, khăn tắm hoặc thức ăn với người bị nhiễm bệnh.

Một số loại vi rút có thể gây viêm dạ dày ruột, bao gồm:

• Norovirus. Cả trẻ em và người lớn đều bị ảnh hưởng bởi norovirus, nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh do thực phẩm trên toàn thế giới. Nhiễm Norovirus có thể quét lây nhiễm qua gia đình và cộng đồng. Nó đặc biệt có khả năng lây lan giữa những người trong không gian hẹp. Trong hầu hết các trường hợp, bạn bị nhiễm vi rút từ thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm, mặc dù việc lây truyền từ người sang người cũng có thể xảy ra.

• Rotavirus. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh viêm ruột do vi rút ở trẻ em trên thế giới, trẻ thường bị nhiễm bệnh khi đưa ngón tay hoặc các vật dụng khác bị nhiễm vi rút vào miệng. Nhiễm trùng nặng nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Người lớn bị nhiễm vi rút rota có thể không có triệu chứng, nhưng vẫn có thể lây bệnh - điều cần quan tâm đặc biệt ở các cơ sở vì người lớn bị nhiễm vi rút vô tình có thể truyền vi rút cho người khác. Một số quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ, đã có vắc xin chống lại bệnh viêm ruột do vi rút, và dường như có hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng.

Một số động vật có vỏ, đặc biệt là hàu sống hoặc chưa nấu chín, cũng có thể gây bệnh cho bạn. Mặc dù nước uống bị ô nhiễm là nguyên nhân gây tiêu chảy do vi rút, nhưng trong nhiều trường hợp vi rút được truyền qua đường phân - miệng, tức là người bị vi rút chế biến thức ăn bạn ăn mà không rửa tay sau khi đi vệ sinh.

Vi rút có thể lây nhiễm qua thức ăn và nước uống

Yếu tố nguy cơ

Viêm ruột xảy ra trên khắp thế giới, ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, chủng tộc.

Những người có thể dễ bị viêm ruột hơn bao gồm:

• Trẻ nhỏ. Trẻ em ở các nhà trẻ hoặc trường tiểu học có thể đặc biệt dễ bị ảnh hưởng vì cần thời gian để hệ thống miễn dịch của trẻ trưởng thành.

• Người cao tuổi. Hệ thống miễn dịch của người lớn có xu hướng trở nên kém hiệu quả hơn. Đặc biệt, người lớn tuổi trong viện dưỡng lão rất dễ bị ảnh hưởng vì hệ thống miễn dịch của họ suy yếu và họ tiếp xúc gần gũi với những người khác có thể truyền vi trùng.

• Học sinh, người đi nhà thờ hoặc người ở ký túc xá. Bất cứ nơi nào mà các nhóm người tập trung gần nhau đều có thể là môi trường cho bệnh nhiễm trùng đường ruột lây lan.

Bất kỳ ai có hệ thống miễn dịch suy yếu. Nếu khả năng chống nhiễm trùng của bạn thấp - ví dụ, nếu hệ thống miễn dịch của bạn bị tổn hại bởi HIV / AIDS, hóa trị hoặc một tình trạng y tế khác - bạn có thể có nguy cơ cao hơn.

Mỗi loại vi rút đường tiêu hóa có một giai đoạn hoạt động mạnh nhất. Ví dụ: nếu bạn sống ở Bắc bán cầu, bạn có nhiều khả năng bị nhiễm virus rota hoặc norovirus trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 4.

Biến chứng

Biến chứng chính của viêm ruột do virus là mất nước nghiêm trọng, các muối và khoáng chất cần thiết. Nếu bạn khỏe mạnh và uống đủ nước để thay thế chất lỏng mà bạn mất đi do nôn mửa và tiêu chảy, thì tình trạng mất nước sẽ không thành vấn đề.

Trẻ sơ sinh, người lớn tuổi và những người có hệ thống miễn dịch bị suy giảm có thể bị mất nước nghiêm trọng khi họ mất nhiều chất lỏng hơn mức có thể thay thế. Có thể cần nhập viện để có thể thay thế chất lỏng bị mất qua đường tĩnh mạch. Mất nước có thể gây tử vong, nhưng hiếm khi xảy ra.

Bạn cần chú ý các triệu chứng của tình trạng thiếu nước

Phòng ngừa

Cách tốt nhất để ngăn ngừa sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng đường ruột là tuân theo các biện pháp sau:

• Đưa trẻ đi tiêm phòng. Một số quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ, đã có vắc xin chống lại bệnh viêm dạ dày ruột do vi rút rota gây ra. Được tiêm cho trẻ trong năm đầu đời, vắc-xin dường như có hiệu quả trong việc ngăn ngừa các triệu chứng nghiêm trọng của bệnh này.

• Rửa tay thật sạch. Và hãy chắc chắn rằng con bạn cũng vậy. Nếu con bạn lớn hơn, hãy dạy chúng rửa tay, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh. Tốt nhất là dùng nước ấm và xà phòng và chà tay mạnh trong ít nhất 20 giây, nhớ rửa xung quanh lớp biểu bì, bên dưới móng tay và các nếp gấp của bàn tay. Sau đó rửa lại thật sạch. Mang theo khăn lau khử trùng và nước rửa tay khi không có xà phòng và nước.

• Sử dụng các vật dụng cá nhân riêng biệt. Tránh dùng chung dụng cụ ăn uống, ly uống nước và đĩa. Sử dụng khăn tắm riêng trong phòng tắm.

• Giữ khoảng cách. Tránh tiếp xúc gần với bất kỳ ai có vi rút, nếu có thể.

• Khử trùng bề mặt. Nếu ai đó trong nhà bạn bị viêm ruột do vi rút, hãy khử trùng các bề mặt, chẳng hạn như quầy, vòi nước và tay nắm cửa, bằng hỗn hợp 2 cốc (0,47 lít) thuốc tẩy với 1 gallon (3,8 lít) nước.

• Kiểm tra nhà trẻ. Đảm bảo rằng nhà trẻ có các phòng riêng để thay tã, chuẩn bị hoặc phục vụ thức ăn. Phòng có bàn thay tã nên có bồn rửa cũng như cách vệ sinh để vứt tã.

Giữ gìn vệ sinh cá nhân giúp ngăn ngừa viêm ruột do vi rút

Đề phòng khi đi du lịch

Khi đi du lịch ở các quốc gia khác, bạn có thể bị bệnh do thức ăn hoặc nước bị ô nhiễm. Bạn có thể giảm thiểu rủi ro của mình bằng cách làm theo các mẹo sau:

• Chỉ uống nước đóng chai kín hoặc nước có ga.

• Tránh đá viên, vì chúng có thể được làm từ nước bị ô nhiễm.

• Sử dụng nước đóng chai để đánh răng.

• Tránh thực phẩm sống - bao gồm trái cây gọt vỏ, rau sống và xà lách - đã được chạm vào bởi tay của con người.

• Tránh thịt và cá nấu chưa chín.

Chẩn đoán

Bác sĩ của bạn có thể sẽ chẩn đoán viêm ruột dựa trên các triệu chứng, khám sức khỏe và đôi khi dựa trên sự hiện diện của các trường hợp tương tự trong cộng đồng. Xét nghiệm phân nhanh có thể phát hiện virus rota hoặc norovirus, nhưng không có xét nghiệm nhanh nào cho các loại virus gây viêm ruột khác. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn gửi mẫu phân để loại trừ khả năng nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.

Điều trị

Thường không có phương pháp điều trị y tế cụ thể cho bệnh viêm ruột do vi rút. Thuốc kháng sinh không có hiệu quả chống lại vi rút và việc lạm dụng chúng có thể góp phần vào sự phát triển của các chủng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh. Điều trị ban đầu bao gồm các biện pháp tự chăm sóc.