VIỄN CHÍ

Giới thiệu về dược liệu

Viễn chí (Polygala japonica) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Viễn chí (Polygalaceae). Thân của cây có kích thước từ 20 - 60 cm, thường mọc thẳng đứng và có nhiều nhánh phân cành. Lá mọc cách, hình dẹt, thon dài, có mũi nhọn ở đầu, dài khoảng 1 - 4 cm và rộng khoảng 0,5 - 1 cm. Hoa mọc thành chùm ở đầu cành, mỗi hoa có 5 cánh hoa màu tím hoặc xanh nhạt. Quả của cây là hộp nhỏ có chứa hạt nhỏ. Viễn chí phân bố ở các khu vực núi cao, vùng đất trống trải, ven sông và vùng đất cỏ. Loài cây này có thể được tìm thấy ở các nước châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng làm thuốc của Viễn chí (Polygala japonica) là rễ, được thu hái vào mùa thu hoặc mùa đông. Sau khi thu hái, rễ được tách bỏ đất và rửa sạch, phơi khô hoặc sấy khô nhanh để giảm độ ẩm xuống dưới 12%. Có thể ủ cho mềm, cắt thành đoạn, phơi hay sấy khô. Sau đó, rễ được bảo quản trong túi giấy hoặc hộp kín, tránh ánh nắng mặt trời và ẩm ướt. Trước khi sử dụng, rễ Viễn chí cần được nghiền thành bột hoặc sắc với nước để sử dụng.

Thành phần hóa học

Các nghiên cứu Y học hiện đại đã chỉ ra rằng dược liệu Viễn chí (Polygala japonica) chứa các hợp chất có tác dụng chống viêm, giảm đau, chống co giật, tăng cường trí nhớ và giảm căng thẳng. Cụ thể, các nghiên cứu đã xác định được saponin triterpen, nhựa, dầu béo, polygalitol, axit phenol, flavonoid và alkaloid là những thành phần chính của dược liệu này. Ngoài ra, trong Viễn chí còn chứa các khoáng chất như canxi, sắt, magiê, phốt pho, kali, natri và kẽm. Tất cả những thành phần trên có thể có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe và đã được sử dụng trong nhiều nghiên cứu liên quan đến các bệnh như rối loạn tâm lý, trầm cảm, mất ngủ và bệnh Alzheimer.

Tác dụng - Công dụng

Theo Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, Viễn chí (Polygala japonica) có vị đắng, tính ấm, có tác dụng vào kênh tâm, thận. Có tác dụng thông phế, giải độc, thanh nhiệt, chỉ thống phế, dưỡng tinh, giúp cho tinh khí huyết đều và thông suốt, giúp giải độc tố, điều hòa chức năng tiêu hóa. Nó còn được sử dụng để điều trị các triệu chứng như ho, khò khè, viêm họng, hen suyễn, đau ngực, khó thở, tiêu chảy, mất ngủ và rối loạn tiền đình.

Theo Y học hiện đại

Các nghiên cứu Y học hiện đại cho thấy rằng Viễn chí (Polygala japonica) có nhiều hoạt tính sinh học khác nhau và được sử dụng trong các liệu pháp điều trị khác nhau:

• Tác dụng an thần: Viễn chí được sử dụng để giảm căng thẳng, lo lắng và giúp tăng cường giấc ngủ.

• Tác dụng chống viêm: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng Viễn chí có tác dụng chống viêm và có thể giúp giảm đau.

• Tác dụng làm giảm cholesterol máu: Viễn chí được cho là có tác dụng giảm cholesterol máu, có thể giúp làm giảm nguy cơ bệnh tim và đột quỵ.

• Tác dụng hỗ trợ tiêu hóa: Viễn chí được sử dụng để hỗ trợ tiêu hóa và giảm triệu chứng khó tiêu.

• Tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về thần kinh: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng Viễn chí có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về thần kinh như đau thần kinh và rối loạn lo âu.

Cách dùng - Liều dùng

Bài thuốc chữa ho có đờm do phế nang tổn thương

• Viễn chí: 6g

• Đỗ trọng: 12g

• Hà thủ ô đỏ: 12g

• Ngũ vị tử: 6g

• Thục địa: 12g

• Hoàng cầm: 6g

Cách dùng: Sắc uống, ngày 1-2 lần.

Bài thuốc chữa đau đầu, chóng mặt

• Viễn chí: 15g

• Hoài sơn: 15g

• Kim ngân hoa: 10g

Cách dùng: Sắc uống, ngày 1-2 lần.

Bài thuốc chữa mất ngủ

• Viễn chí: 10g

• Hoài sơn: 10g

• Thục địa: 10g

• Đương qui: 10g

Cách dùng: Sắc uống, ngày 1-2 lần.

Lưu ý: Nên tuân thủ liều lượng và cách dùng đúng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà thuốc để đảm bảo hiệu quả và tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Lưu ý

Sau đây là 5 lưu ý cần biết khi sử dụng Viễn chí (Polygala japonica) chữa bệnh:

• Liều lượng cần được tuân thủ chính xác theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia.

• Tránh sử dụng quá liều hoặc sử dụng lâu dài do có thể gây ra các tác dụng phụ.

• Viễn chí không sử dụng cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, trẻ em dưới 2 tuổi.

• Người bị dị ứng với dược liệu thuộc họ Polygonaceae cần tránh sử dụng Viễn chí.

• Viễn chí không thể thay thế thuốc được kê đơn bởi bác sĩ. Trong trường hợp cần thiết, việc sử dụng Viễn chí cần được giám sát chặt chẽ bởi người có kinh nghiệm.